DSC49

__ Nauczyciel

irj^i Rola pedagoga szkolnego j i w oczach uczniów

Dobroniega Trawkowska

Wyplenię zawodowe wśród pracowników socjalnych i sposoby przeciwdziałania

Czy wypalenie się jest społecznie akceptowaną przenośnią na określenie takich stanów, jak: zmęczenie, „poddanie się”, lenistwo, unikanie odpowiedzialności, czy też pod pojęciem tym kryje się postępujący proces, którego symptomy i efekty rozpoznajemy wśród pracowników socjalnych i innych osób zawodowo zajmujących się pomaganiem?

Pojęcie wypalenia stało się popularne w połowie lat siedemdziesiątych i używano je dla określenia gwałtownych, negatywnych reakcji na pracę. Dostrzeżono symptomy zjawiska wypalenia wśród przedstawicieli licznych grup zawodowych, takich jak: pielęgniarki, pracownicy socjalni, terapeuci, policjanci, personel więzienny, wychowawcy, pedagodzy, nauczyciele, siostry zakonne, księża, lekarze, psycholodzy i logopedzi, a także wśród rodziców w rodzinach zastępczych, opiekunów i rodziców dzieci autystycznych, opiekunów osób dorosłych cierpiących na choroby psychiczne oraz opiekunów osób przewlekle chorych [Fengler 2001, s. 85-86]. W latach sześćdziesiątych „wypalenie” było używane dla określenia efektów chronicznego nadużywania leków. H. J. Freudenberger [1974, 1975] użył go dla zobrazowania psychicznego stanu ochotników, którzy podjęli pracę w ośrodkach alternatywnej ochrony zdrowia. Autor ten uważany jest za pierwszą osobę, która użyła pojęcia „wypalenie” w odniesieniu do sfery usług ludzkich. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych określenie to stało się bardzo popularne, zarówno wśród badaczy, jak i wśród praktyków. Jego popularność wynika być może z faktu, iż nie jest ono mocno naznaczające. Określając kogoś jako osobę wypaloną nie obarczamy go winą. Wypalony - to brzmi lepiej niż niekompetentny czy nieporadny. Nazwanie kogoś wypalonym może być sposobem uzyskania przez taką właśnie niekompetentną czy nieporadną

47