3582324617

1.2 Kultura pedagogiczna nauczyciela

Zastanawiając się nad znaczeniem kultury pedagogicznej w szkolnictwie należy pamiętać, iż jest ona częścią kultury, którą umownie nazwijmy ogólną. Co właściwie oznacza to pojęcie? Musimy sobie uświadomić, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jest to termin wieloznaczny obejmujący najczęściej następujące zakresy:

•    dorobek cywilizacyjny ludzkości, a więc wszystkie wytwory materialne i duchowe, jej osiągnięcia gromadzone i utrwalone w procesie historii, stale wzbogacane nowymi dziełami twórczymi i pracą wszystkich społeczeństw, wyrażający określony poziom rozwoju ludzkości, danych zbiorowości, grup lub jednostek;

•    całokształt wytworów duchowych, ludzkości lub określonych narodów i grup (kultura artystyczna, ogólnoludzka, narodowa, klasowa, regionalna);

•    poziom rozwoju poszczególnych sfer życia społecznego, cenione w nich wartości i zasady działania - wyróżnia się np. kulturę moralną, prawną, pracy, życia codziennego, osobistą, itp.;

•    w ujęciu psychologicznym, kultura oznacza rozwój ciała i umysłu pod wpływem działania środowiska społecznego. Każde nawet najbardziej prymitywne społeczeństwo posiada swoją kulturę, która warunkuje rozwój jego członków, przekształca jednostkę w określony typ. Kultura jest zjawiskiem uspołeczniającym, opartym na uczeniu się. Pozwala na integrację jednostki w grupie i społeczeństwie.¹

•    historycznie ukształtowane wartości, zasad i norm współżycia społecznego, wzory, kryteria ocen moralnych i estetycznych regulujące postępowanie człowieka, przyjęte w danej zbiorowości.² Oczywiście są to tylko niektóre interpretacje, jednakże cassus kultury pedagogicznej polega na tym, iż czerpie ona ze wszystkich zakresów pojęciowych kultury niezależnie od sformułowania definicji.

Analizując te definicje można wysnuć wniosek, że kultura pedagogiczna dotyczy wzorów zachowań, oraz ocen moralnych wszystkich, którzy reprezentują zawód pedagoga. Ale również tych, którzy pomimo braku formalnych kwalifikacji wychowują    i

nauczają w ramach obowiązków rodzicielskich i z tytułu innych więzi poza zawodowych,

1

   N.Sillamy: Słownik psychologii Katowice 1995, s.132.

2

   Encyklopedia Popularna, PWN, Warszawa 1982, s.388.