IMG 1305203832

jaouu uunictu puaa&ujc, łc iu&uc ouaicgiC mtcipicba*

cyjne oferują różne wizje przeszłości i że pisanie o historii bez przyjęcia jakiejś światopoglądowej czy ideologicznej postawy nie jest możliwe.

Interpretacje powstałe w duchu krytyki historiografii zawsze będą zatem rodzajem „interpretacji per-formatywnych”, by użyć sformułowania Jacques’a Derridy (Spectres de Marx, 1993). Są to interpretacje, które bardziej przekształcają to, co interpretują, niż komentują tekst próbując oddać jego „oryginalny” sens. Z tego też względu perfomatywny akt interpretacji związany jest — co zaznacza Derrida — z jedenastą tezą z Tez o Feuerbachu Karla Marxa. Krytyka historiografii parafrazuje ją, twierdząc: „historycy do tej pory opisywali i interpretowali świat, idzie jednak o to, by zdali sobie sprawę, jak te interpretacje mogą go zmieniać”.

2. Wielka rzeź kotów, czyli o tym,

jak „inny” przechowuje nasze „ja”

Amerykański badacz Robert Darnton jest przykładem historyka wykorzystującego w swoich badaniach podejście antropologiczne¹⁹. Jego antropologiczne inspiracje związane są ze współpracą z Cliffordem Geertzem, z którym wspólnie przez wiele lat prowadził w Princeton University kurs pod tytułem Historia i antropologia. Jak podkreśla Darnton, jego zainteresowania wywodzą się nie ze strukturalizmu i tez Levi-Straussa, ale z amerykańskiej szkoły antropologii symbolicznej. Darnton nie należy do annalistów ani się z nimi nie identyfikuje, jakkolwiek łączą go bliskie związki intelektualne z przedstawicielami tego nurtu, między innymi z Danielem Rochem, Rogerem Chartierem i Jacques’em Revelem. Autor The Greate Cat Massacre często polemizował z Francuzami. Na ostrzu jego krytyki — która jednak

¹⁹ Robert Darnton (tu*. 1939) jest profesorem historii w Princeton Univer8ity (USA). Prócz sławnej Wielkiej masakry kotów jest także autorem: Mesmerism and the End of the Enlightenment in France (1968); The Literary Underground of the Old Regime (1982); (z Danielem Rochem) Rewolution in Print: The Press in France, 1775-1800

(1989) ; The Kiss of Lamourette: Reflections in Cultural History

(1990) ; The Forhidden Bestsellers of Pre-Reuolutionary France (1995).

185