118 Metody fizjoterapeutyczne
Uruchamianie manualne
Rozróżnianie między uruchamianiem mięśni (rozciąganie) a uruchamianiem stawów
(«• 2.3.13).
• Wskazania do uruchamiania mięśni: wyłącznie uszkodzenia ścięgien i mięśni.
• Wskazania do uruchamiania stawów: usuwanie ograniczeń ruchu, nieprawidłowe pozycje (zwichnięcia i podwichnięcia), blokada stawu (np. łąkotki),
• Przeciwwskazania do uruchamiania stawów: ograniczenia ruchu przez podrażnienia błony maziowej, zapalenia i guzy. Terapia z antykoagulantcm (ryzyko krwawienia w stawie), specjalne p/wskazania dla kręgosłupa (np. zesp. ogona końskiego).
Głębokie tarcie poprzeczne • 2.2.4
Iniekcje i infiltracje lokalne środkami znieczulającymi i kortykosteroidami są wykonywane jedynie przez lekarzy.
Literatura
Winkcl, Vlccming, Fishcr, Meijcr, Frocgc: NichtoperaUw OnhopSdte. t. 1-4 Oustav Fischer Vcrlag 1985-1992.
Annette Jenner-Kief
Określenie „eutonia " (od „eu " - harmonijny i „ tonos " - napięcie) oznacza pożądany stan wyważonego napięcia ciała. Metoda ta jest wykorzystywana z jednej strony jako droga do poznania siebie, a z drugiej - jako forma terapii.
Każdego człowieka charakteryzuje, zmieniająca się zależnie od sytuacji i osobowości. równowaga między napięciem i odprężeniem. Równowaga la może być zaburzona przez istniejące często w cywilizowanym święcie jednostronne wzorce ruchowe („trenowane ruchy"). Warunkiem ponownego wyćwiczenia naturalnej równowagi jest umiejętność postrzegania samego siebie. Jest to osiągalne nie przez sugestywne czy autosugestywne sposoby (np. hipnozę), lecz przez ćwiczenie czucia powierzchniowego i głębokiego; dzięki temu rozwija się „świadomość przestrzenna ciała", własnych mięśni, kości i organów.
• Świadomy wpływ na napięcie ciała ma autonomiczny układ nerwowy (współczuł-ny i przywspółczulny) oraz część ruchowa układu nerwowego.
• Usuwanie napięć psychicznych i fizycznych.
• Poprawa ogólnego samopoczucia.
Ćwiczenia są przeprowadzane indywidualnie i grupowo. Konkretne pytania ułatwiają pacjentowi postrzeganie samego siebie. Części składowe metody:
. Ćwiczenia czynne.
. ćwiczenia świadomości i koncentracji (z przyrządem i bez).
. ćwiczenia kontaktowe (np. z pitkami, kasztanami, pestkami czereśni).
. Zabiegi bierne.
. Technika kontaktowa (««• niżej).
. Wibracje i ucisk (stymulacje dla wyprostowania ciała).
I Harmonizacja oddechu następuje wtórnie przez wyważone napięcie ciała, a nic przez świadomy wpływ (np. ćwiczenia oddechu).
/ Technika kontaktowa
Służy przewodnictwu napięcia od terapeuty do pacjenta (np. przy atetozic) i następuje przez położenie ręki terapeuty w obrębie strefy Hcada (•*■ ryc. 2.45 -2.52), stref tkanki łącznej wg grubości (•»• ryc. 2.56) lub punktów chińskiej ukupunktury.
Formy: kontakt centrujący skierowany do środka (np. przy zap. istoty szarej rdzenia) oraz kontakt odśrodkowy (np. astmie oskrzelowej).
Osiągnięte napięcie normalne pojedynczych odcinków ciała jest sprawdzane przez
posuwy kontrolne (naciągnięcia mięśni w pozycji leżącej na plecach i siedzącej).
• Leżąc na plecach czuć własne położenie. Laskę gimnastyczną położyć blisko przy kręgosłupie, występujące napięcia oraz ew. bóle wyczuwać i tolerować. Wyczuwać malejące napięcie i różnice po bokach. Po kilku minutach usunąć laskę i ponownie czuć własne położenie oraz zaistniałe zmiany.
• Siedzenie w kręgu z innymi ćwiczącymi. Z zamkniętymi oczami brać do rąk co jakiś czas przedmioty o różnych zewnętrznych właściwościach, odczuwać je, pozwolić działać na siebie i podać dalej.
• Wskazania', schorzenia neurologiczne, para- i tctraplcgia, zap. istoty szarej rdzenia, bóle fantomowe, artrozy. bóle kręgosłupa, schorzenia dróg oddechowych, choroby ginekologiczne.
U dzieci szczególnie: porażenie mózgowe, atetoza, astma oskrzelowa, zakłócenia mowy.
• Przeciwwskazania : choroby psychiczne z utratą granicy swego ja.
Literatura
6lcxandcr, G.: Emanie - ein Weg der korperllchen Seibsterfahrung. Kósel. MUnchcn I992.