132 Metody fizjoterapeutycme
Pozycja wyjściowa: leżenie na ławce iuh podłodze (wyjątek: naciąganie w pozycji stojącej): leżenie na brzuchu (LB), leżenie na brzuchu w pozycji wyciągniętej (LBW), naciąganie w pozycji leżącej (NwL), naciąganie w pozycji leżącej z unieruchomieniem przy użyciu pasów, przytrzymywanie w pozycji wyciągniętej, naciąganie w pozycji stojącej (NwS), mobilizacja naciąganiem (MN), manualne naciąganie: mobilizacja rotacyjna w pozycji wyciągniętej (MRW), manipulacja rotacyjna w pozycji naciągniętej. przytrzymywanie przy rotacji/mobilizacji w pozycji zgiętej, manipulacja rotacyjna w pozycji zgiętej, zginanie w pozycji leżącej (ZwL), zginanie w pozycji stojącej (ZwS). zginanie w pozycji stojącej na stopniu; korekcja skoliozy lędźwiowej i przesunięcia, boczny ześlizg w pozycji stojącej (BZwS), autokorckcja skoliozy lędźwiowej.
Leczenie zespołu zaburzenia układu ruchu
Leczenie typowe
• Postępowanie ogólne: redukcja zab. układu ruchu, utrzymywanie redukcji, przywrócenie funkcji, profilaktyka.
• Osiągane przez: samoleczcnic, np. autokorckcja skoliozy lędźwiowej, techniki stosowane przez terapeutów, np. manualna korekcja skoliozy lędźwiowej.
Leczenie zespołu zaburzenia układu ruchu na przykładzie zaburzenia I.
• I. zabieg: 5 min leżenia na brzuchu, 5 min leżenia na brzuchu w pozycji wyciągniętej. 4 x wykonać LBW. Poinformować o przyczynach i konsekwencjach takiego zachowania. Przez 24 h utrzymać lordozę, np. za pomocą walka podłożonego pod lędźwie w pozycji siedzącej, stosować ew. też w nocy do spania. Co I h wykonać 10 x NwL. Gdy znowu ból się pojawi, natychmiast stosować NwL lub NwS.
• 2. zabieg: potwierdzić diagnozę. Kontrolować postawę w pozycji siedzącej oraz ćwiczenia. W razie lżejszego bólu co 2 h wykonać 10 x NwL. Gdy ból jest jednakowy, skontrolować częstość i sposób wykonania ćwiczeń. Jeśli ćwiczenia zostały wykonane poprawnie, stosować techniki terapeutyczne: mobilizacja naciągania, mobilizacja rotacyjna w pozycji naciągania.
• J. zabieg: skontrolować postawę w pozycji siedzącej oraz sposób wykonaniu ćwiczeń. W razie poprawy - kontynuować. Gdy ból jest przerywany: przerwać stosowanie LB i LBW. Następnie co 2 h stosować NwL. Dodatkowo wykonać ćwiczenie korygujące - garbienie się. Gdy ból nie ustępuje, stosować MN, MRW, następnie naciąganie z unieruchomieniem za pomocą pasów.
• 4. zabieg: skontrolować stan pacjenta. Gdy stwierdza się postępy: 3 x w tyg. stosować terapię. Zabiegi bez zmian, aż pacjent przez 3 dni nie będzie odczuwał bólu. Gdy postępy są niedostateczne, stosować techniki terapeutyczne; cw. naciąganie manualne.
• 5.-7. zabieg: skontrolować stan pacjenta. Gdy pacjent przez 3 dni nic odczuwa bólu, zredukować ćwiczenia do 3 x dz. NwL, w razie potrzeby NwS. W drugiej połowic dnia: zacząć od 5 x 5 ZwL, następnie zawsze 10 x NwL. Jeżeli zab. ruchu utrzymuje się, zwiększyć liczbę ćwiczeń do: 10 x ZwL, następnie 10 x NwL.
• Przez 6 tyg. : rano 10 x NwL, wieczorem 10 x ZwL, następnie 10 x NwL. W razie potrzeby: NwS. Przy ztej pozycji siedzącej: wykonać ćwiczenie korygujące - garbienie się.
• Przed zakończeniem terapii: przekazać pacjentowi instrukcje o profilaktyce i postępowaniu w razie nawrotu.
• Ostre, podostre i przewlekłe bóle krzyża, które charakteryzują się wolnym lub nagle występującym przenikliwym bólem promieniującym (lub nie) w kierunku pośladków i dalej do nóg, ograniczającym ruchliwość.
• Przerywany ból przy rwie kulszowej.
• Nie stosować u pacjentów, u których nic stwierdza się zmniejszenia lub centralizacji bólu po ułożeniu lub stosowaniu odpowiednich zabiegów.
• Gdy występują objawy w obrębie S4, szczególnie ostre lumbago, wysunięcic/wy-padnięcic krążków międzykręgowych z ubytkami neurologicznymi.
• Ostatnie miesiące ciąży, nerwice, osteoporoza, guzy, przerzuty, złamania.
McKcnzic, R.: Behandle deinen Riicken selbst. Vcrlag Spinał Publicalions. New Żelami.
McKcnzic, R.: Die lumbale Wirbeisbuie: mechanische Diagnose und Therapie. Vcrlag Spinał Pu-blications, Zilrich.
Ortopedyczna terapia manualna (OTM) regulowana jest przez Międzynarodowy Standard Kształcenia Międzynarodowej Federacji Terapeutów Ortopedii Manualnej (International Federation of Orthopedic Manipulalive Therapists - IFOMT). W Niemczech odpowiadają temu standardowi: Wspólnota Manualnej Terapii w Centralnym Związku Fizykoterapeutów (AGMT), Niemiecki Związek Terapii Manualnej (DVMT) - metoda Maitlanda - oraz Niemieckie Towarzystwo Ortopedycznej Terapii Manualnej (DGOMT) metoda Kallenhorna-Evjenta. Związki te przez organizację Federacja Wspólnot do spraw Terapii Manualnej są członkiem IFOMT. Ortopedyczna Terapia Manualna uznawana jest przez światową konfederację fizjoterapii (World Confederation for Physical Therapy - WCPT) i Światową Organizację Zdrowia (World Health Organisalion WHO).
Niniejszy rozdział opisuje przykładowo metodę Kaltenborna- Eyjenta. a także inne techniki, często stosowane przez terapeutów manualnych.
Stwierdzenie i leczenie zab. funkcji (ból, zmniejszenie lub nadmierna ruchliwość oraz schorzenia tkanek miękkich) aparatu ruchowego celem utrzymania lub przywrócenia normalnej funkcji stawu i wszystkich związanych z tym funkcjonalnie i strukturalnie tkanek.