IMG 24

182 • Ifikles

rozpoznany. Ułatwiła mu potajemne zabranie posągu do Attyki i wraz z Orestesem przybyła do Brauron, nieopodal Maratonu. Tam nadal pełniła funkcję kapłanki bogini Artemidy. • I. była bohaterką tragedii Ajschylosa, Sofokle-sa i Eurypidesa - Ifigenia wTaurydzie (415-414 p.n.e.) oraz Ifigenia wAulidzie (408-406 p.n.e.). Wczasach nowożytnych była przedstawiana w tragediach J.W. Goethego, J.B. Racine’a oraz w kompozycjach muzycznych Ch.W. Glucka, D. Scarlattiego i innych. Losy I. znamy też z malowideł wazowych (Vl/V w. p.n.e.), a także z malowideł ściennych odkrytych w Pompejach, np. Ifigenia w Tau-rydzie z domu Gajusza Cecyliusza z ok. 45 r. n.e. (Museo Archeologico Nazionale, Neapol). Powstało również wiele obrazów przedstawiających ofiarowanie I. Patrz także Ajgi-stos, Elektra, Toas.

Ifikles, syn króla Tirynsu, Amfitriona i —»Alkmeny. Przyrodni brat —»Heraklesa. Brat udział w polowaniu na —> kali-dońskiego dzika, które zorganizował —> Meleager. Miał trzech synów, z których dwóch zabił w ataku szału Herakles, ocalał najmłodszy, —> Jolaos. Patrz także Ifiklos. Ifiklos, syn króla Fylakosa z —> Tesalii. Słynny był z tego, że szybko biegał. Ojciec dwóch uczestników wojny trojańskiej: -» Protesilaosa (króla Fylake w Tesalii) i Podarkesa (dowódcy oddziałów tesalskich). Często mylono go z —»Ifi-klesem, synem króla Tirynsu, Amfitriona. Patrz także Me-lampus.

Ifis, Ifida, córka Ligdosa z Fajstos i Teletusy. Po urodzeniu dziecka na polecenie męża Teletusa miała porzucić I. Za radą egipskiej bogini —»Izydy jednak wychowywała ją. Przebrana za chłopca dziewczynka spodobała się najpiękniejszej dziewczynie w Fajstos (stolica Krety). Matka robiła wszystko, by nie doszło do zaślubin. Na szczęście bogini Izyda zlitowała się i przemieniła I. w młodzieńca. Historię I. znamy z -* Metamorfoz (ks. IX, w. 666 n.) Owidiusza.

Ifitos,⁴ syn króla Ojchalii -»Eurytosa. Uczestniczył w wyprawie —»Argonautów, byt słynnym tucznikiem. Zginął z ręki —> Heraklesa ogarniętego szałem (według innej wersji: —> heros zabił go, kiedy I. chciał mu odebrać skradzione woły).² Jego imię nosił także król —> Elidy, który wznowił igrzyska olimpijskie (zapoczątkowane przez Heraklesa czy —»Pelopsa) i ogłosił tzw. pokój boży (gr. eke-cheiria) na czas ich trwania. • Wizerunek I. pozostał na malowidłach wazowych, m.in. na wazie korynckiej z VI w. p.n.e. (obecnie w paryskim Luwrze). Patrz także Omfale.

Ikarios *183

Ikar, syn —» Dedala i Naukrate. Jego ojciec wybudował kró-łowi Krety, —»Minosowi, Labirynt dla jego syna, potwora

0    ludzkim ciele i głowie byka, -» Minotaura, w -»Knos-sos. Król Krety polubił ateńskiego artystę do tego stopnia, że nie chciał się z nim rozstać, nie pozwalał mu więc opuszczać wyspy. Wówczas Dedal wpadł na pomysł, by skonstruować skrzydła, które uniosą go daleko. Pióra ptasie ukształtowane na wzór skrzydeł skleił woskiem, dat je I., przestrzegając, by nie wznosił się na nich zbyt wysoko, żeby słońce nie stopiło wosku, ale też by nie leciał zbyt nisko, bo fale morskie mogą zmoczyć pióra. I. nie posłuchał ojca, wzbił się tak wysoko, że wosk stopił się w promieniach słońca. Skrzydła odpadły, a I. spadł do morza, które przyjęło jego imię - Morze Ikaryjskie (płd.-wsch. część Morza Egejskiego; choć według innej opowieści Morze Ikaryjskie przyjęło nazwę od wyspy -* Ikaria). Ciało I. pogrzebano na pobliskiej wyspie Ikaria. * Pierwszy lot i upadek człowieka zainspirowały wielu artystów, m.in. G. d Annunzia (Epos o Ikarze). Ze starożytności pozostały tylko malowidła wazowe i reliefy. W czasach nowożytnych powstało wiele dzieł; Pejzaż z upadkiem Ikara R Brueghela St. (1555, Musees Royaux des Beaux-Arts, Bruksela), rzeźba Upadek Ikara A. Rodina (1900, Musee Rodin, Paryż) itd. Pierwszy tomik poezji K. Itłakowiczów-ny nosił tytuł Ikarowe loty (1911). Astronomowie nazwali imieniem I. jeden z asteroidów.

Ikaria, wyspa na Morzu Egejskim, na której -> Dedal, ateński rzeźbiarz, architekt i konstruktor, pogrzebał swego syna —»Ikara, po nieudanym pierwszym locie. Imieniem tej wyspy nazwano otaczające ją morze - Morze Ikaryj-skie (płd.-wsch. część Morza Egejskiego; według innej legendy nazwę tego morza łączy się z imieniem -»Ikara). Patrz także Bojotos, Melanippe.

Ikarios, ¹ mieszkaniec Aten, który udzielił gościny —»Dionizosowi. W dowód wdzięczności podarował mu bóg winorośl i udzielił wskazówek, jak ją uprawiać. I. zrobił wino; żeby się nim pochwalić, zaprosił na poczęstunek pasterzy. Oni upili się, przestraszyli, że Ateńczyk chce ich otruć,

1    zabili go. • Mozaika Dionizos i Ikarios (III w. p.n.e.) została odkryta w willi Dionizosa w Nea —» Pafos (—» Cypr).

²    Inny I. był synem króla —> Sparty —» Perieresa i —» Gor-gofony. (Według innej wersji I. był synem —> Ojbalosa i —» najady Batei). Wraz z bratem —»Tyndareosem wypędzono go ze —» Sparty. Osiadł w Akarnanii, gdzie ożenił się z —> nimfą Periboją. Mieli kilkoro dzieci. Córkę —> Pe-