kpiup0046

30

]. Wytyczne do konstruowania przyrządów precyzyjnych

otworów o wymiarach zbyt małych w stosunku do grubości blachy. Zalecane najmniejsze wymiary otworów wykonywanych za pomocą wykrojników z nieprowadzonymi stemplami podano w tabl. 1.2. Przy bardzo dokładnym i starannym wykonaniu wykrojników z dobrze prowadzonymi stemplami można wykonywać otwory kołowe o średnicach b. małych, nawet do 0,5 d — w stali twardej, 0,35 d — w stali miękkiej, 0,3 d w mosiądzu, aluminium i tworzywach sztucznych termoplastycznych, 0,8 d — w tworzywach

Tablica 1.2. Zalecane wartości dotyczące stosunku wymiarów otworów do grubości blachy wykrawanych za pomocą wykrojników z nieprowadzonymi stemplami

Kształt otworu

Wymiar

nie

rdzew

na

Stal

twarda R_m 600 MPa

miękka R_m < 400 MPa

Mo

siądz,

miedź

Alumi

nium,

cynk

Rezo-

teks,

hares

Karton

papie

rowy

Średnica

d

1,5

1,3

1,0

0,8

0,7

0,5

0.4

Bok

1,4

1,2

0,9

0,7

0.6

0,45

0,35

Krótszy bok a

1,3

1,0

0.8

0,6

0,55

0,4

0,5

Krótszy bok a

1,2

0,9

0,7

0,55

0,5

0,35

0,3

sztucznych termoutwardzalnych [4], gdzie d — średnica otworu. Wymaga to jednak wysokich kwalifikacji pracowników narzędziowni oraz szczególnie starannego wykonania oprzyrządowania (niezbędne jest bardzo dokładne prowadzenie stempla względem matrycy, a prasa powinna być w bardzo dobrym stanie), co jest bardzo kosztowne i powoduje częste uszkodzenie wykrojników. Dlatego zaleca się stosowanie otworów o większych średnicach. Otwory o bardzo małych średnicach lub bardzo wąskie wybrania