|e przykład | przykłady liu polskiej rzywiązaniu r wysoko na ikiej. Jest to
y w grupie tradycyjnej połeczeństwal czyzny, albo lilne związki Od Ślązak ówjj w tej mniej] zucenia eu do spełnieni atywną ocen] nak i w biali mieć tu trzd się znajdow śród młoda wierdzająced
natuiiuiuu prawo
postaw narodowvch0rzy badanych tekstów. Sytuacyjno^ i chwiejność członków zbiorow J.CSt oczyw'»tą i wytłumaczalną cechą zwłaszcza Nie zawsze zresztą n\^'iS,rf4ciowych ,ub o zbliżonym charakterze, kultury domi«yS3. wob“. obcych- »
I . J ,, /n,Ka z niekonsekwencji t sprzeczność i postaw. Biwalentni w zasadz.e ślązacy o niemieckiej identyfikacji mogą w pełni przyswoić sobie pewne elementy polskiej kultury, np. swoistą obyczajowość religijną, część literatury. Odpychająco działają na nich natomiast elementy tej kultury o wyraźnie anty-niemieckim charakterze.
konsekweu sztywne gn półdziałającj itwarta posta' ńe przez sany l przypadki ika czy Nietnfl
Już w badaniach uczniów szkół podstawowych prowadzonych w Opolu w 1959 r. stwierdziłam, że dzieci autochtonów nie różniły sic od dzieci ludności napływowej pod względem deklarowanego stosunku wobec polskich wartości narodowych. Różniły się natomiast pod względem stosunku do Niemiec i Niemców. Takie postawy ułatwiają ludności pogranicza otwarcie na kontakty z sąsiadami spoza granicy, ale utrudniają stosunki z kulturą dominującą własnego państwa i społeczeństwa. Aby ludność pogranicza mogła odegrać rolę pośredników w zbliżeniu sąsiadujących kultur trzeba więc przezwyciężyć ambiwalencję odczuwaną w kraju zamieszkania, różniącym się od „zewnętrznej ojczyzny” (Brubaker. 1995). Jest to trudne, gdyż stosunki między sąsiadującymi narodami rzadko są pozbawione elementów antagonizmu. Nawet mimo braku aktualnych konfliktów tradycja konfliktów dawnych trwa w sferze symbolicznej, w historiografii, literaturze, obrazie i jest powielana w kulturze popularnej i w szkolnym przekazie. Ten stan znajduje odbicie w sytuacji i postawach mniejszości. tiMBB
[praktyce, j j Ślązaków / pr/edstawtf <eplJ|
Niektóre cytowane przykłady wskazywały, jak zetknięcie z naładowanymi antagonizmem elementami kultury dominującej wpływa na zamykanie się postaw grupy mniejszościowej. Problemu tego niepodobna łatwo rozwiązać przez odrzucenie elementów, które Hobsbawm określał jako wynalezione lub wymyślone. Są one zbyt głęboko wrośnięte w przekaz J^any i utwierdzone w kanonie kultury narodowej. Ponadto tylko [jowany |**Ctóowo należą do sfery zmyśleń i mitów. W znacznej części stanowią
I grupy
_oryczne fakty, rdzeń gorzkiej prawdy o tym, co ludzie wyrządzali w il nawzajen™ J*!10 członkowie odmiennych społeczności narodowych prtt/!lv["I.irŁ!6w ' ideałów tych społeczności. Tych faktów nie można pogi iransin*«!rZ!!JIf8i:ac^c ani upomnienie. Ale można znaleźć inne
ónsekwencji
4 P— obcości w stosunkach