w cylindrze przez dodanie poprawki c na menisk, tzn. że przyjmować należy w obliczeniach R\ = R + c.
Wartość poprawki c należy przyjąć jako równą 0,7 jednostki skróconego wskaźnika, zawsze ze zn akiem dodatnim. W przypadku badania gruntów zawierających niewielkie ilości organicznych części, tzn. gdy /om < 2%, dla zlikwidowania piany utrudniającej wykonanie odczytów dopuszcza się wkroplenie na powierzchnią zawiesiny kropli alkołolu amylowego; w takim przypadku wartość poprawki c należy przyjąć jako równą 0,5.
Dla zwiększenia dokładności wyników zaleca się po wykonaniu odczytu po 24 godzinach wymieszać ponownie zawiesinę w sposób, jak przed wykonaniem badania i powtórnie oznaczyć gęstość zawiesiny po 30 s, 1, 2, 5 oraz 15 minutach; jako wartość miarodajną należy przyjąć średnie arytmetyczne obliczone według wzoru (4.15), z tym, że dotyczą temperatury zawiesiny t (°C), z obu ustalonych dla każdych czasów sedymentacji.
Po każdej analizie (lub serii analiz) rurkę areometru należy przetrzeć watą nasyconą około 10% roztworem węglanu sodu (Na2CO;i), a następnie dwukrotnie watą nasyconą wodą desty lowaną.
Po upływie czasu T na głębokości Hr, poniżej zwierciadła zawiesiny, w cylindrze nie będzie cząstek o średnicy równej lub większej niż dr■ Średnicę tych cząstek oblicza się na podstaw ie wzoru
(4.15)
gdzie:
ri - współczynnik lepkości [N s/m2],
p, - gęstość właściwa szkieletu gruntowego [g/cm3],
p„. - gęstość wody [g/cm3],
T - czas trwania sedymentacji [s], g - wartość przyspieszenia ziemskiego, g = 9,81 m/s2.
Dla gruntów o gęstości wdaściwej szkieletu gruntowego 2,65 < pt < 2,80 [g/cm3]
średnicę dT określa się z wzoru uproszczonego
(4.16)
d-j- k ■ dH2 ,
;dzie:
k - współczynnik przeliczeniowy równy 0,25 yjHK , dw. - średnica wzorcowa dla HK = 16,0 cm (tabela 4.1).
Si r<lnicerfw:dla HR = 16,0 cm w zależności od czasu sedymentacji T i temperatury I
Średnice wzorcowe [mm] dla czasu sedymentacji T
1 • Ml|t. 1 C |
30 s |
1 min |
2 min |
5 min |
15 min |
30 min |
lh |
2 h |
4 h |
24 h |
48 h |
10 |
0.086 |
0.061 |
0.043 |
0,027 |
0,016 |
0,0111 |
0,0079 |
0,0056 |
0,0039 |
0,0016 |
0,0011 |
II |
0.085 |
0.060 |
0,043 |
0.027 |
0.016 |
0.0110 |
0.0078 |
0,0055 |
0,0039 |
0,0016 |
0,0011 |
12 |
0.085 |
0,059 |
0,042 |
0,026 |
0,015 |
0,0108 |
0.0077 |
0,0054 |
0,0038 |
0,0016 |
0,0011 |
13 |
0.083 |
0.058 |
0.041 |
0.026 |
0,015 |
0,0107 |
0.0076 |
0.0053 |
0.0038 |
0,0015 |
0,0011 |
14 |
0.082 |
0,058 |
0.041 |
0,026 |
0.015 |
0.0105 |
0.0075 |
0.0053 |
0,0037 |
0.0015 |
0.0011 |
15 |
0.081 |
0,057 |
0.040 |
0.026 |
0.015 |
0.0104 |
0.0074 |
0.0052 |
0,0037 |
0.0015 |
0,0011 |
16 |
0.080 |
0.056 |
0,040 |
0.025 |
0,015 |
0,0102 |
0,0073 |
0.0051 |
0.0036 |
0.0015 |
0,0010 |
17 |
0.078 |
0.055 |
0.039 |
0.025 |
0,015 |
0.0101 |
0.0072 |
0.0051 |
0,0036 |
0,0015 |
0,0010 |
18 |
0.077 |
0,05 |
0.039 |
0,025 |
0.014 |
0.0100 |
0,0071 |
0.0050 |
0,0035 |
0,0014 |
0,0010 |
19 |
0,076 |
0,054 |
0,038 |
0.024 |
0,014 |
0.0099 |
0.0070 |
0,0049 |
0.0035 |
0,0014 |
0,0010 |
20 |
0.076 |
0.054 |
0.038 |
0.024 |
0,014 |
0.0097 |
0.0069 |
0.0049 |
0.0034 |
0,0014 |
0,0010 |
21 |
0.075 |
0.053 |
0.037 |
0.023 |
0.014 |
0.0096 |
0,0068 |
0.0048 |
0.0034 |
0,0014 |
0,0010 |
22 |
0.074 |
0,053 |
0.037 |
0.023 |
0.013 |
0.0095 |
0,0067 |
0,0048 |
0.0033 |
0,0014 |
0,0010 |
23 |
0.073 |
0,051 |
0,036 |
0.023 |
0,013 |
0.0094 |
0,0067 |
0.0047 |
0.0033 |
0,0014 |
0,0010 |
24 |
0.072 |
0,051 |
0.036 |
0.023 |
0.013 |
0,0093 |
0.0066 |
0,0047 |
0,0033 |
0,0013 |
0,0009 |
25 |
0,071 |
0,050 |
0.036 |
0,022 |
0,013 |
0.0092 |
0.0065 |
0.0046 |
0.0033 |
0,0013 |
0,0009 |
26 |
0.070 |
0.050 |
0,035 |
0.022 |
0,013 |
0.0091 |
0,0064 |
0.0046 |
0.0033 |
0,0013 |
0.0009 |
27 |
0.069 |
0,049 |
0,034 |
0.022 |
0.013 |
0.0090 |
0.0064 |
0.0045 |
0.0033 |
0,0013 |
0,0009 |
28 |
0,069 |
0.049 |
0.034 |
0,021 |
0,013 |
0,0089 |
0,0063 |
0.0045 |
0,0031 |
0,0013 |
0,0009 |
29 |
0.068 |
0.048 |
0.034 |
0.021 |
0,012 |
0,0088 |
0.0062 |
0,0044 |
0.0031 |
0,0013 |
0,0009 |
30 |
0.067 |
0.048 |
0.034 |
0,021 |
0.012 |
0,0087 |
0.0062 |
0,0044 |
0,0031 |
0,0012 |
0.0009 |
Masą cząstek w jednostce zawiesiny na głębokości Hr określa zależność (4.12 ponieważ ze wskazań areometru
pz — pw — [Rf + c + A R + a)/1000, to masa cząstek w jednostce wynosi
(4.1"
ps{Rr+c + AR + a)
s (Ps-pJ iooo
Stąd, wiedząc, iż objętość zawiesiny V. = 1000 cm’, określa się procentów udział zawartości cząstek (Zr) o średnicach mniejszych niż dT, według wzoru
4