Mikra5

że zysk księgowy przedsiębiorstwa pokrywa dokładnie koszt alternatywny (kapitału, czasu pracy właściciela itp.). Innymi słowy - zysk normalny to najlepszy zysk, jaki może być osiągnięty w alternatywnych działaniach. Zysk dodatkowy' (ekonomiczny, nadzwyczajny) powstaje natomiast ponad zyskiem normalnym.

Cele działalności firmy to:

•    maksymalizacja krótkookresowych zysków

•    maksymalizacja "menedżerskiej użyteczności" (wynika z rozdzielenia własności i kontroli, chodzi tu o władzę, status, bezpieczeństwo i wypoczynek menedżerówjwzrost wartości rynkowej

maksymalizacja wyników w zakresie WSZYSTKICH celów firmy.

Na koszty całkowite w krótkim okresie składają się: koszty stałe i koszty zmienne.

KC = KS + KZ

KoszW przeciętne to inaczej koszty jednostkowa - powstają w wyniku podzielenia odpowiednich kosztów przez wielkość produkcji (liczbę jednostek). Wyróżniamy: przeciętny koszt całkowity, przeciętny koszt stały i przeciętny koszt zmienny).

Przykładowo, przeciętny koszt całkowity obliczamy, dzieląc koszt przeciętny przez liczbę wyprodukowanych jednostek:

TC

ATC = ------------——

Q

gdzie ATC - przeciętny koszt całkowity, TC - koszt całkowity, Q - wielkość produkcji.

Koszt krańcowy (marginalny, ang. marginal cost, MC) to koszt wyprodukowania kolejnej (dodatkowej) jednostki. Jest to więc wzrost kosztów całkowitych, wywołany wzrostem produkcji o jednostkę, (por. Begg, s. 188).

zmiana kosztu całkowitego

MC = —-—-------------

zmiana wielkości produkcji

Koszt przeciętny to średni koszt wytworzenia jednostki produkcji, koszt krańcowy - koszt wytworzenia DODATKOWEJ jednostki produkcji. Zależność pomiędzy oboma rodzajami kosztów' jest w ekonomii bardzo istotna. Dopóki koszt przeciętny jest wyższy od marginalnego, krzywa kosztów przeciętnych opada i odwrotnie. Oznacza to, że krzywa kosztu marginalnego przecina krzywą kosztu przeciętnego w jej minimum - punkt ten zwa Koszty przeciętne całkowite i zmienne oraz koszty marginalne przedstawione graficzne przybierają postać krzywych u-kształtnych -co wynika z prawa malejących przychodów'. Jedynie krzywa kosztów przeciętnych stałych ma charakter opadający.

Kr/vwa kosTtńw marainalm/rh fMCI przecina u-kształtne krzywe przeciętnych kosztów zmiennych (AVC) i przeciętnych kosztów całkowitych (ATC) w ich minimach. Ponadto, wraz ze wzrostem produkcji, krzywa kosztów zmiennych zbliża się od dołu do krzywej kosztów' całkowitych.

, /

W długim okresie wykreślamy tylko krzywą kosztów całkowitych. Dzieje się tak dlatego, bo koszty stałe w długim okresie są już "w zasadzie    zmienne".

Kształt krzywych kosztów w okresie krótkim jest wynikiem działania prawa malejących przychodów. Krzywa długookresowych kosztów całkowitych jest również u-kształtna, inna jest tu jednak przyczyna tego zjawiska. Kształt krzywej w'ynika mianowicie ze zmian skali produkcji (zjawiska korzyści i niekorzyści skali).

S_____

Korzyli niekorzyści

⁵Ponadto,    wraz ze

wzrostem produkcji, krzywa kosztów zmiennych zbliża się od dołu do krzywej kosztów całkowitych. Korzyści skali (wynikające ze skali produkcji) dzielimy na wewnętrzne    i    zewnętrzne.

WEWNĘTRZNE KORZYŚCI SKALI:

•    techniczne    (lepszy    podział pracy,

wyższa sprawność, lepsze wykorzystanie narzędzi)

•    handlowe    (kupno    i    sprzedaż na

korzystniejszych    warunkach,

zatrudnienie fachowych sił sprzedaży, możliwość szerokiej reklamy)

•    finansowe (dostęp    do różnych

źródeł kapitału, tańszy kapitał -lepsze warunki finansowania)

ZEWNĘTRZNE KORZYŚCI SKALI

•    PRACA: wyspecjalizowanie rynku pracy w danym regionie (specjalizacja siły roboczej oznacza niższe koszty)

•    KOOPERACJA: tworzy się warunki współpracy z lokalnymi podmiotami

•    ROZWÓJ USŁUG: rozwój danego sektora w regionie powoduje specjalizację banków, firm ubezpieczeniowych itd.

Ponadto, wraz ze wzrostem produkcji, krzywa kosztów zmiennych zbliża się od dołu do krzywej    kosztów całkowitych. Również

niekorzyści skali można podzielić na wewnętrzne    i    zewnętrzne.

WEWNĘTRZNE NIEKORZYŚCI SKALI:

•    trudności w koordynacji zarządzania

•    alienacja pracowników, będąca skutkiem monotoni

•	ryzyko występowania przerw w pracy (skutek strajków)
•	możliwy wzrost kosztów transportu
ZEWNĘTRZNE NIEKORZYŚCI SKALI
•	niedobór wykwalifikowanej siły roboczej
•	niedobór surowców
•	drogie tereny budowlane
•	zwiększone zapotrzebowanie na usługi transportowe

UTARG W WARUNKACH DOSKONAŁEJ KONKURENCJI

W warunkach doskonałej konkurencji utarg przeciętny jest równy cenie i utargowi marginalnemu. Dzieje się tak dlatego, bo cena jest STAŁA.

Na rynku doskonale konkurencyjnym krzywa podaży pokrywa się z krzywą MC (kosztów krańcowych) powyżej jej przecięcia z krzywą AVC (przeciętnych kosztów zmiennych).

DECYZJE W KRÓTKIM OKRESIE

Wyznaczamy optimum ekonomiczne (MC=MR).

Następnie badamy, czy produkcja jest opłacalna z ekonomicznego punktu widzenia (czy cena jest wyższa od AVC1 i ATC1).

1 ZYSK NADZWYCZAJNY P > ATC 1

Jeśli cena P jest wyższa od ATC1, wówczas przedsiębiorstwo osiąga zysk nadzwyczajny.

2.    PRÓG RENTOWNOŚCI P = ATC 1

Jeśli cena P (w warunkach doskonałej konkurencji równa utargowi krańcowemu) jest równa ATC1 (przeciętnemu kosztowi całkowitemu), wówczas przedsiębiorstwo osiąga próg rentowności (zysk normalny).

3.    STRATA P < ATC 1 Jeśli cena P jest niższa od ATC 1, wówczas przedsiębiorstwo ponosi stratę.

3.1. STRATA - OSIĄGNIĘCIE PUNKTU WYJŚCIA P = AVC 1

Jeśli cena P równa AVC1 (przeciętnemu kosztowi zmiennemu), wówczas pokryte są wyłącznie koszty zmienne. Oznacza to, że przedsiębiorstwo osiągnęło punkt graniczny, do którego może akceptować straty - jest to PUNKT WYJŚCIA z rynku (punkt, w którym przedsiębiorstwo pokrywa już tylko swoje koszty zmienne).