Motyw kobiety w literaturze
-archetypy kobiety - biblijna Ewa - pierwsza przyczyna zła wszelkiego, kusicielka, sprowadza na ludzkość piętno grzechu; mityczna Pandora - jw.
-Matka Boska - pierwowzór kobiety-matki, kobiety, która kocha i może znieść wszelkie cierpienia -Maria Magdalena - jawnogrzesznica nawrócona, kobieta rozwiązła, która przechodzi przemianę i przewyższa później apostołów (mężczyzn)
-Antygona - kobieta niezłomna, odważna, nie poddaje się opinii innych, broni swoich racji i jest gotowa za nie umrzeć
-żona świętego Aleksego - opuszczona, niespełniona, cierpi przez wybór męża
-Izolda - kobieta pełna honoru i dumy; nawet gdy wydany zostaje na nią wyrok śmierci, przyjmuje
to z godnością; kocha i jest gotowa na cierpienie z tym związane; kobieta bardzo piękna
-Laura - kobieta idealizowana, muza, natchnienie, personifikacja miłości niespełnionej, przyczyna
cierpień i uniesień mężczyzny
-”Panna XI” Kochanowskiego - kobieta idealizowana i gloryfikowana, idealnie spełniająca kanon piękna renesansowego
-Lady Makbet - kobieta demoniczna, femme fatale, dążąca do celu po trupach, kobieta-zbrodniarka, która kocha męża i która paradoksalnie okazuje się bardziej ludzka, osiąga cel, ale władza jest ciężka, okupiona samotnością, wyrzutami sumienia, chorobą psychiczną i samobójstwem. Archetyp zbrodniarki, samodzielna, aktywna, światowa, inteligentna
-Ofelia - kobieta niespełniona, krucha, czysta i łagodna, którą nieszczęścia doprowadzają do obłędu i śmierci
-"Powrót posła” J. U. Niemcewicz - matka-patriotka, wzór cnót, dumna z synów, wspiera ich dążenia, stać ją na poświecenia - Podkomorzyna.
-”Źona modna” Krasickiego - trzpiotka, kokietka, ślepo podąża za modą, despotka, kosmopolitka, próżna.
-J. I. Kraszewski „Stara baśń” - Brunhilda - władczyni, wychowuje synów na władców
-Lota Buff - kochanka (nie)romantyczna, muza, nieosiągalna, kobieta wyrachowana, nie rozumie
miłości
-Balladyna - zbrodniarka, morderczyni, żądna władzy, demoniczna, femme fatale. Nie umie kochać, charyzmatyczna i władcza, zdecydowana i pewna siebie. Paradoksalnie i tragicznie, umiera, gdy chce się zmienić.
-Grażyna - piękna i silna, lubi męskie zajęcie, jest głównym nośnikiem idei patriotycznej utworu. Silny charakter, patriotka, oddaje życie w walce.
-ukochana Gustawa z „Dziadów” cz. IV — konformistka, łasa na pieniądze, przyczyna śmierci i cierpień
-Laura z „Kordiana” - kobieta kochana nieszczęśliwie, która nie rozumie Kordiana, bagatelizuje jego wątpliwości, gasi jego zapał i idealizm, czym doprowadza do samobójstwa -Wioletta z „Kordiana” - kobieta chciwa, fałszywa, nie kocha naprawdę, bo zależy jej na pieniądzach, i opuszcza wybranka, gdy ten traci majątek
-Zona z „Nie-Boskiej komedii”- kobieta-poetka, kobieta przeklęta, tragicznie porzucona przez męża - choć wcześniej tak kochana; widzi to, czego nie widzi mąż; paradoksalnie zaczyna wierzyć w to, że nie była wystarczająco dobra, więc wymadla sobie dar poezji i przeklina swe dziecko, by zostało poetą. Postać tragiczna, poezja sprowadza na nią szaleństwo i śmierć. Zraniona przez mężczyznę!
-p. Rollison z „Dziadów” cz. III - kobieta-matka, gotowa na wszystko dla ocalenia syna, cierpi wraz z nim, desperatka, której jest już wszystko jedno - i ona jedna potrafi zdemaskować teatr hipokryzji wyższych sfer
-Zosia z „Pana Tadeusza”- podlotek, czysta, niewinna, wyidealizowana, piękna i nieświadoma -Justyna Orzelska z „Nad Niemnem”— kobieta dumna, nosząca pierwsze stygmaty emancypacji, zdejmuje gorset, idzie pod prąd, sama decyduje o sobie
-pani Andrzejowa Korczyńska z „Nad Niemnem” - kobieta-wdowa, wierna zmarłemu mężowi i jego ideom w sposób nieskalanie patologiczny, ale kobieta-matka, która ponosi porażkę!