Latin0010

14

14

Koniugacja III .	Koniugacja IV L )
Singularis
1.    leg-a-m przeczytam, będę czytać 2.    leg-e-s przeczytasz 3.    leg-e-t przeczyta	1.    audf-a-m będę słuchać 2.    audi-e-s będziesz słuchać 3.    audi-e-t będzie słuchać
Pluralis
1.    leg-e-mus przeczytamy 2.    leg-e-tis przeczytacie k 3. leg-e-nt przeczytają	1.    audi-e-mus będziemy słuchać 2.    audi-e-tis będziecie słuchać 3.    audi-e-nt będą słuchać

(y    ly\t    dPir*‘o--{J-&fr^iję.. -s-^d

jjoco- diyc^Yt -    ^

TECHNIKA TŁUMACZENIA ZDANIA ŁACIŃSKIEGO

(kilka praktycznych uwag)

1.    Tłumaczenie zdania zaczynamy od osobowej formy czasownika (nigdy od bezokolicznika). Jest to orzeczenie zdania.

2.    Łączymy orzeczenie z podmiotem zdania.

—    przypadkiem podmiotu jest nominativus.

—    podmiot i orzeczenie zdania zgadzają się ze sobą co do osoby, liczby, rodzaju, np.: Puella studet. Dziewczyna studiuje. Puellae student. Dziewczęta studiują. Puellae studiosae sunt. Dziewczęta są studentkami.

—    podmiot formalnie nieobecny przy czasowniku w 1. i 2. osobie wskazuje końcówka osobowa czasownika; np.: Studemus libenter. (My) chętnie studiujemy. Studiosae estis. (Wy) jesteście studentami.

3.    Po przetłumaczeniu orzeczenia i podmiotu zapytujemy zwykle o dopełnienie bliższe, które w języku łacińskim znajduje się przeważnie w akkusatiwie: Magistra sententias Latinas scribit. Nauczycielka pisze sentencje łacińskie., następnie pytamy o inne części zdania, np.: Magistra studiosis sententias Latinas de sapientia in tabula scribit. Nauczycielka pisze studentkom na tablicy łacińskie sentencje o mądrości.

4.    Rzeczownik i przymiotnik zgadzają się ze sobą co do rodzaju, przypadka i liczby: Magistra de sententiis Latinis narrat. Nauczycielka opowiada o sentencjach łacińskich. Sententiae Latinae pulchrae sunt. Sentencje łacińskie są piękne.

5.    Przypadki w języku łacińskim, podobnie jak w języku polskim, spełniają różne funkcje w zdaniu (podmiotu, dopełnienia, przydawki, okolicznika).

Nominativus pełni funkcję podmiotu: Magistrae docent. Nauczycielki uczą. Genetivus wyraża przydawkę dopełniaczową: Linguae Latinae patria Italia erat. Ojczyzną języka łacińskiego była Italia.

Dativus jest przypadkiem dopełnienia dalszego: Magistra studiosis narrat. Nauczycielka opowiada studentkom.