niewrbalne nowe0025 tif

przykładem takiego podstępu jest sytuacja, w której mężczyzna dotyka kobiety na pozór dla żartu, a w istocie stara się uczynić kolejny krok na drodze do intymności.

DOTYK JAKO KURACJA

Cudowna kuracja to zabieg, którego nie można wytłumaczyć, stosując naukowe podejście medyczne lub fizjologiczne/Na przestrzeni dziejów dotyk stanowił kluczowy element cudownych uzdrowień chorych i chromych z"ręki kaplanow~~żIonków rodziny królewskiej oraz~~innych charyzmatycznych jednostek. W czasach historycznych w Anglii i Fran-_cji powszechnie wierzono, że król potrafi leczyć przez zwykle położenie rąk. Z przekazów dowiadujemy się ina przykład, że Edward I, król Anglii, ~w'28.'roku swego panowania udzielił królewskiego dotyku 938 osobom" cierpiącym na skrofuły, a w cztery lata później miał ich uleczyć ponad 1000 (Older, 1982). W późniejszych wiekach (a nawet dzisiaj) leczenie dotykiem stało się domeną kapłanów i uzdrowicieli przypisujących swe zdolności boskiej potędze. W ostatnich latach w środowisku lekarzy i pielęgniarek obserwuje się wzmożone zainteresowanie dotykiem jako ważnym elementem zabiegów terapeutycznych lub nawet odrębną formą terapii (Borelli i Heidt, 1981; Krieger, 1987).

Terapeutyczna moc dotyku nie była przedmiotem badań naukowych, nie da się zatem określić jednoznacznie jej efektywności ani też wyodrębnić mechanizmów, które mogą kryć się za tym zjawiskiem. Niewątpliwie trudno jest zweryfikować naukowo łaskę boską lub niezbadane siły natury./Older _(1982) łączy niewytłumaczalne zjawiska cudownych uzdrowień z czynnikami natury psychologicznej: .

''"•'pacjent odczuwa silną potrzebę poprawy własnego stanu zdrowia. jPacjent pokłada głęboką wiarę w moc uzdrowiciela.

) Pacjent jest członkiem grupy, która wzmacnia jego przekonanie i jest źródłem zachęty.

f«T)Dzialania prowadzone są w kontekście wspólwyznawanego, irracjonalnego systemu przekonań, najczęściej o tle religijnym. .'(•yZarówno pacjent, jak i postronni obserwatorzy pozostają pod działaniem silnych emocji.

DOTYK JAKO SYMBOL

Być może właśnie ze względu na to, że poza intymnymi związkami dotyk występuje tak rzadko, to kiedy już nastąpi, oddziałuje bardzo silnie.

384 ZACHOWANIA UCZESTNIKÓW KOMUNIKACJI