Obraz191

Specyficzne, grupy pacjentów 195

luje między jedną piątą a połową wszystkich alkoholików mężczyzn. W populacji polskiej stosunek uzależnionych kobiet do uzależnionych mężczyzn waha się między 1:5 a 1:7. Badania CASA (The National Center on Addiction and Substance Abuse na Uniwersytecie Columbia w USA) wykazały, że w porównaniu z mężczyznami kobiety uzależniają się szybciej i od mniejszej ilości substancji psychoaktywnej.

Sposób picia alkoholu przez kobiety coraz bardziej upodabnia się do wzorca męskiego, co można tłumaczyć postępującą emancypacją. Badania przeprowadzone w amerykańskiej armii wykazały, że przy podobnym narażeniu na stres oraz podobnej intensywności trybu życia liczba kobiet z problemami alkoholowymi zbliża się do liczby mężczyzn. Występowanie powikłań zdrowotnych i umieralność z powodu alkoholu wzrasta jednak wśród kobiet szybciej niż częstość występowania wśród nich uzależnienia od alkoholu. Już wiele lat temu zwracano uwagę na fakt, że organizm kobiety gorzej toleruje alkohol niż organizm mężczyzny, a znakomity polski neurolog Ludwik Bregman (1865-1941) pisał w roku 1909: „Dla kobiet alkoholizm jest tern niebezpieczniejszy, że ustrój kobiecy jest w ogóle słabszy i łatwiej jadom ulega”. Liczne badania wykazują, że kobiety pijące szkodliwie i uzależnione od alkoholu szybciej doznają szkód somatycznych i psychicznych oraz szkód tych jest więcej niż w grupie pijących podobnie mężczyzn (np. zmiany patologiczne w wątrobie, ataksja móżdżkowa, polineuropatie, stany lękowe, stany depresyjne itd.), a uzależnione kobiety żyją ponad 15 lat krócej niż uzależnieni mężczyźni, chociaż w ogólnej populacji umieralność wśród kobiet jest niższa niż wśród mężczyzn.

Zdaniem Cloningera czynniki dziedziczne wpływające na formowanie się uzależnienia od alkoholu odgrywają u kobiet mniejszą rolę niż u mężczyzn. W rodzinach kobiet alkoholiczek stwierdzano natomiast znacznie częściej zaburzenia psychiczne, w tym choroby afektywno, przypadki samobójstw i patologię osobowościową. Mężczyźni traktują częściej alkohol jako środek pobudzający (co wiąże się prawdopodobnie z obniżoną aktywnością układu serotoninergicz-nego), kobiety natomiast częściej sięgają po alkohol w stanach obniżonego nastroju i w celu złagodzenia stanów lękowych, co jest związane prawdopodobnie z obniżoną aktywnością układów noradrenergicznego i dopaminergicznego. Z badań wynika, że uzależnione kobiety w okresie przedchorobowym charakteryzowały się wysokim poziomem lęku, niskim poczuciem własnej wartości oraz miały ojców alkoholików, a także bardzo często mężów’ uzależnionych od alkoholu.

Schwoon i Saake wyróżnili pięć typów alkoholizmu kobiecego:

1.    młode kobiety o dużym, uwarunkowanym raczej środowiskowo spożyciu alkoholu, któremu towarzyszą poważne problemy zdrowotne;

2.    kobiety pijące w celu zapobieżenia stresowi, u których nie stwierdza się poważniejszych skutków zdrowotnych;