montuje w nowym miejscu. Stosuje się je przede wszystkim do wykonywania szkieletów żelbetowych;
| przesuwne — umożliwiające poziome ich przesunięcie na nowe miejsce bez potrzeby demontażu. Ten rodzaj deskowali jest stosowany przy budowie żelbetowych przekryć hal, tuneli itp.;
• ślizgowe — będące odmianą deskowań przesuwnych, z tą różnicą, że przesuwanie odbywa się pionowo w miarę betonowania. Deskowania ślizgowe stosuje się do wykonywania ścian silosów, kominów, budynków wysokich, filarów mostowych itp.
Roboty montażowe stanu surowego obejmują konstrukcje stalowe, żelbetowe i drewniane. Uprzemysłowienie produkcji budowlanej sprawiło, że elementy wykonywane są jako prefabrykaty w zakładach stacjonarnych i wytwórniach poligonowych. Podczas produkcji kontroluje się wymiary, odchyłki, prawidłowości kształtu oraz pasowanie złączy, a czasem nawet wykonuje montaż próbny. Mimo to, odbierając z wytwórni elementy powinno się je sprawdzić, aby uniknąć trudności podczas montażu na budowie.
Zwiększenie wymiarów gotowych elementów prefabrykowanych wpływa na większą efektywność wykorzystania dźwigów montażowych i na zmniejszenie ilości ręcznych czynności związanych z robotami scalającymi, ograniczając je podczas montażu do zestawiania i łączenia na śruby lub spoiny oraz do wypełniania styków tych elementów. Z elementów prefabrykowanych montuje się hale, budynki, mosty, przejścia podziemne itp.
Rodzaje montażu. Ze względu na stopień zaawansowania w stosunku do całości procesu montażowego rozróżnia się montaż:
• próbny, który umożliwia jeszcze w wytwórni sprawdzenie prawidłowości wykonania poszczególnych elementów oraz wymiarów całej konstrukcji lub jej części, w celu dokonania koniecznych poprawek wynikających z ewentualnych niedokładności;
• wstępny, który odbywa się na placu budowy i polega na scalaniu małych elementów w zespoły konstrukcyjne o ciężarze umożliwiającym pełne wykorzystanie urządzeń dźwigowych podczas montażu;
• zasadniczy, który odbywa się na placu budowy i obejmuje wszystkie czynności polegające na podniesieniu elementów konstrukcji z placu składowego do miejsca ustawienia elementu w położeniu projektowym, łącznie z prowizorycznym zamocowaniem;
• uzupełniający, który odbywa się po montażu zasadniczym i polega na trwałym, ostatecznym połączeniu (na śruby, nity, spoiny itp.) ustawionych elementów po całkowitym ich wyregulowaniu w montowanej konstrukcji obiektu.
Ze względu na stopień scalania elementów konstrukcji rozróżnia się
montaż:
• z pojedynczych elementów, np. słupów, belek, dźwigarów itp. —jest to montaż pracochłonny, o dużej liczbie czynności transportowych, wymagający stosowania rusztowań i stężeń zabezpieczających stateczność montowanych elementów i konstrukcji;
• z zespołów utworzonych ze scalenia kilku elementów na placu budowy,
■ z segmentów (bloków) utworzonych na placu budowy i w tej postaci podnoszonych do miejsca wbudowania,
• całości, polegający na zmontowaniu całej konstrukcji na terenie w miejscu montażu (lub poza miejscem montażu), a następnie na podniesieniu i ustawieniu tej konstrukcji (lub na przesunięciu, podniesieniu i ustawieniu) w zaprojektowanym miejscu.
Metody montażu. Zależnie od kolejności montażu elementów konstrukcji
rozróżnia się:
• montaż rozdzielczy, który polega na kolejnym montowaniu na przestrzeni całego obiektu poszczególnych elementów jednego typu, np. najpierw wszystkie słupy, potem belki podsuwnicowe, następnie kratownicowe wiązary dacho-
Rys. 5-30. Montaż hali trój-nawowej przy zastosowaniu metody rozdzielczej: a) z użyciem żurawia wieżowego, b) z użyciem żurawia gąsienicowego
we itp. (rys. 5-30). Zaletą tej metody jest łatwość regulacji i kontroli prawidłowości montowania poszczególnych elementów oraz możliwość doboru urządzeń montażowych do mas poszczególnych elementów. Wadą metody jest powolne przekazywanie poszczególnych części obiektu do dalszych robót, np. wykończeniowych;
• montaż kompleksowy, który polega na łączeniu wszystkich elementów konstrukcji obiektu (słupów, stężeń słupów, belek podsuwnicowych, wiązarów
79