P1040391

JE ks. abp Henryk Muszyński metropolita gnieźnieński

Słowo narzędziem Bożo-ludzkiego dialogu

Homilia wygłoszona w Katedrze podczas Mszy św. z okazji Konferencji

Czytania: Dz 6, 8-1 S; J 6, 22-29.

1. Język Objawienia

Zarówno Biblia w całości, jak i dzisiejsze czytania zawierają ważne przesłanki na temat języka Objawienia. Języka Objawienia, który może być pomocny, a także i to, co słyszeliśmy w dzisiejszych czytaniach mszalnych do głębszego i pełniejszego zrozumienia tego, czym jest język religijny i jakie ma zadanie do spełnienia właśnie w kontekście Bożego Objawienia.

Bóg Objawienia, Bóg Abrahama, Izaaka, Jakuba, Bóg Pana naszego Jezusa Chrystusa i Bóg nasz jest Bogiem żywym. Żywym, to oznacza mówiącym. Mowa jest jednym z istotnych znamion żywego Boga. Bardzo często ten żywy Bóg zostaje przeciwstawiony bożkom, które mają usta, a jednak nie mówią. Dzięki temu Biblia, która, jak wierzymy, zawiera słowo Boga, jest Księgą mowy Bożej. Bardzo często słyszymy słowa dobrze nam znane: „To mówi Pan” „Oto słowo Pańskie” „Wyrocznia Jahwe”.

Biblia jest Księgą słowa Bożego, a zarówno mozaizm, jak i chrześcijaństwo są religiami Księgi. W tej Księdze to słowo zostaje zobiektywizowane, ale z drugiej strony staje się żywym słowem w liturgii. I to nie tylko żywym słowem w znaczeniu przenośnym, w znaczeniu, że jest aktualne, ale żywym słowem dlatego, że ciągle żyje Bóg, który mówi, który przemawia.

W dzisiejszej liturgii słyszeliśmy słowa: „Nie samym chlebem żyje człowiek, ale każdym słowem, które pochodzi z ust Boga” (Pwt 8,3). A więc Bóg, który jest niewidzialny i niepojęty, ma usta. Nie wystarczy bardzo łatwo zbyć to stwierdzenie faktem, że tu chodzi o antro-pomorfizm. Rzeczywiście jest to antropomorfizm, ale ten Bóg jest Bogiem, który znajduje swojąpełnię w objawieniu Jezusa Chrystusa, Słowie Wcielonym. A więc nie tylko mówimy o teologii człowieka, o teologii rzeczywistości ziemskiej, ale mówi się nawet niekiedy o antropologii Boga i to z pełną racją dlatego, że, jak wierzymy, Bóg stał się człowiekiem, stał się jednym z nas.

Te słowa co dopiero zacytowane: „Nie samym chlebem żyje człowiek, ale każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych” (Pwt 8,3), stanowią fragment opisu kuszenia Jezusa Chrystusa zawartego we wszystkich Ewangeliach Synoptycznych. W Ewangelii św. Marka kuszenie zostaje zawarte w dwóch wierszach:,,Jezus przebywał na pustyni, pośród dzikich zwierząt, przyszli aniołowie i Mu służyli” (Mk 1, 13).

To krótkie stwierdzenie znajduje potem swoje wspaniałe literackie rozwinięcie u Mateusza i u Łukasza w formie dysputy. Rodzaj literacki tego opisu nie jest jednoznacznie określony, ponieważ on nie ma dokładnego odpowiednika ani w literaturze judaistycznej, ani