P1080881 (2)

■ Mikołaj Sęp Szarzyński poeta przełomu epok

W 1581 roku, na trzy lata przed śmiercią JapfKochanowskiego, umiera Mikołaj Sęp Szarzyński, twórca młodszy od niego o jedno pokolenie. Skromny objętościowo zbiór poezji Sępa, ząt^iłowapjr Rytmy abó wiersze polskie, ukazał się drukiem dopiero dwadzieścia lat po śmiSi aSliijra. Twórczość poety pod pew-p3 -Ą nymi względami przypomina utwory Kochanowskiego: obaj parafrazują psalmy 4 Dawida i pieśni Horacego, pisząfrlasżki, a tąkżepierwsze polskie sonety. Również problematyka ich wierszy częśto jestpodobna: rozprawiają ó wielkości Boga i dziele stworzenia, o fortunie, która .ńiwećzy ludzkie plany; obaj tworzą pieśni o tematyce erotycznej i epigramaty na śmierć b lis kie n? *

A jednak Kochanowskiego i Sępa znaczni# więcej różni, niż łączy. Kochanowski podziwia Boga przede wszystkim za doskonałość stworzonego świata. Choć Mu zawierzył, sądzi, że przed kaprysami fortuny musimy ochronić się samodzielnie, z równym spokojem przyjmując i radości, i nieszczęścia. Z kolei u Sępa świat w ogóle przestaje się liczyć, jest tylko zawadą na drodze do zbawienia. Bohater Rytmów, słaby i rozdarty, pogrążony zarówno w chaosie otaczającego świata, jak i własnego wnętrza, istnieje wyłącznie wobec Boga i dzięki Jego łasce. W ten sposób twórczość Sępa Szarzyńskiego stanowi w polskiej poezji najwcześniejsze i najbardziej dobitne świadectwo niepokojów schyłku XVI wieku, zapoczątkowujących nową epokę.