P1090804

Założenia te znajdują potwierdzenie w rezultatach badania GUS. Informacje na ten temat dla wybranych grup społeczno-zawodowych zamieszczono w tablicy 9.

Tibl. 9

[		5 1 e ia	Skala m	otywacll czytelniczych
J lffybrtne grupy	0 g			ni o	t v w a e	.1 e
społeczno-za wodowe	w liczbach bezwzględnych	w odsetkach	tywacji	a łaba	średnie	silne
czynni zawodowo ..
Specjaliści w zawodach nietechnicznych	' " ' 970	100,0	5,2	13.5	37,1	39,2
Specjaliści w zawodach technicznych	903	100,0	9,3	28,2	35,5	27,0
Pracownicy adolnistra-cyjno-biurowl	1705	100,0	' 3,9 ^1	23,6	37,2	2o $3
Robotnicy wykwalifikowani w przeayśle	4170	100,0	36,7	32,5	20, S	10,3
Robotnicy wykwalifikowani w budownictwie	536	100,0	49,2	30,3	12,9	7,1
Pracujący na rachunek własny poza rolnictwem	765	100,0	42,5	32,1	13,8	6,6
Robotnicy niewykwalifikowani	263	100,0	59,7	24,6	10,3	4,9
2slniev indywidualni	6356	100.0	53.2 *	23.2	3.6	2,0
bierni zawodowo
Renciści i eaeryci Gospodynie donowe	1711 1873	100,0 100,0	43,2 46,0	21,0 25,5	16,1 13,3	14,7 10,2

Okazuje się, iż najsilniejsze motywacje czytelnicze pojawiają się wśród "specjalistów w zawodach nietechnicznych”. Według nomenklatury GUS w skład tej grupy wchodzi przedfe wszystkim inteligencja humanistyczna, jak również osoby o wykształceniu matematyczno-przyrodniczym, Dość wyraźne osłabienie motywacji czytelniczych zanotowano wśród tzw, "specjalistów w zawodach technicznych”, czyli - innymi słowy - inteligencji technicznej. Jedynie odsetek osób o średnich motywacjach czytelniczych jest podobny w obu porównywanych grupach społeczno-zawodowych. Wśród inteligencji "nietechnicznej” obserwuje się wyraźnie wyższy odsetek osób o silnych, motywacjach. czytelni- -

czych - natomiast wśród inteligencji technicznej równie wyraźnie.widać wyższy odsotok osób o słabych motywacjach czytelniczych i nieco wyższy odsetek osób w ogóle pozbawionych motywacji czytelniczych.

Analogiczne tendencje zanotowano w badaniach OBOP, zrelizowa-nych w 1960 r. wśród inteligencji warszawskiej. Na marginesie tych badań A. Pawełczyńska pisze: "W grupie tej stwierdzamy stosunkowo duże upowszechnienie zainteresowań czytelniczych i stosunkowo duże przygotowanie do odbioru trudniejszych dzieł literackich; równocześnie jednak obserwujemy wyraźne rozwarstwienie poziomu kultury czytelniczej. Upoważnia to do stwierdzenia, iż formalne kryterium poziomu wykształcenia nie określa w sposób jednoznaczny poziomu kultury czytelniczej Nie wszystkie osoby o ukończonym wykształceniu wyższym można ze względu na zastosowane kryteria zaliczyć do grupy o wysokim poziomie kultury; równocześnie społeczny zasięg tej grupy wykracza poza kategorię społeczną wyróżnioną na podstawie formalnego kryterium wyższego wykształcenia. Uwzględniając proces wzrostu poziomu kultury czytelniczej wśród inteligencji, można zaobserwować wyraźne tendencje do autonomizacji (czyli indywidualizacji - E,W,L.) tego procesu". (a. Pawełczyńska, 1969, s. 113),

2 badań GUS wynika również, że rozkład motywacji czytelniczych wśród pracowników administracyjno-biurowych jest bardzo zbliżony do rozkładu motywacji w warstwie inteligencji technicznej, W niektórych badaniach socjologicznych pracowników administracyjno-biurowych włącza się do warstwy inteligenckiej, co w tym akurat wypadku -wydaje się uzasadnione,

Najmniej homogeniczna pod względem rozbudzenia potrzeb czytelniczych jest wszakże populacja robotników. Szczególnie wyraziste różnice pojawiają się w liczbie osób w ogóle nie odczuwających motywacji oraz w liczbie osób odczuwających średnie i silne motywacje czytelnicze. I tak wśród przemysłowych robotników wykwalifikowanych odsetek osób pozbawionych motywacji czytelniczych wynosi 37%, wśród budowlanych robotników wykwalifikowanych - 49%, zaś wśród robotników niewykwalifikowanych - już 60%. Podobne zróżnicowania, aczkolwiek nie tak silnie zarysowane, zaobserwowano wśród robotników ..

5?