P110210 29[02]

T&tmsi

Mfecfe

sprawujący symboliczną opiekę nad stolicą świata - Rzymem.

Rzeźba powszechnie uważana jest za najpiękniejszy i najsłynniejszy statuę starożytny. Toteż obok dosłownych powtórzeń niezliczone są inspiracje antycznym dziełem, widoczne już w okresie renesansu (np. u Andres deł Veroechio). Dzieło znane i popularne było więc także u Giovanruego da Bologna. Na przykład głowa posągu św. Łukasza z florenckie go Orsanmichele (1597-1602) w widoczny sposób nawiązuje do portretu Marka Aureliusza¹". Zbliżona jest także do głowy naszego Neptuna, potwierdzając tym samym nie tylko wspólne antyczne źródło zapożyczeń, ale także wspólną proweniencję artystyczną. Stwierdzić więc można, iż gdański Neptun otrzymał w partii głowy, najsłynniejszą i najbardziej znany wówczas ikonografię. Ozyczył mu jej sam cesarz Marek Aureliusz, przez^ tysiąclecie

Torso Belwederskie

„Nazywane jest powszechnie «torsem Michała Anioła*, ponieważ artysta ten szczególnie cenił to dzieło i studiował je wielokrotnie. [...] Dzieło najdoskonalsze w swoim rodzaju, które należy zaliczyć do najwybitniejszych tworów sztuki, jakie dotrwały do naszych czasów    pisał o rzeźbie

J.J. Winckelmann” poświęcając mu żarliwy opis będący świadectwem przeżyć, które już wcześniej wielokrotnie musiały być udziałem innych osób. w tym wielu artystów, o czym świadczy - oprócz anegdot” - także bardzo szeroka recepcja ikonografii i modelunku dzieła w rzeźbie i wiele jego rysunkowych reprodukcji”. Z najwcześniejszych można wymienić anonimowy rysunek z poł. XVI w. w Christ Church w Oxfordzie , studia w sangwinie Daniela da Volterra^B, dzieło Herkules i Otnfale Hansa Baldunga Griena z ok. 1533 r., wykazujące znajomość rzeźby poprzez obcy rysunek*, a także np. prace Petera Vischera i Cranacha”.

„Jak wspaniały dąb, którego zwalono i ogołocono z gałęzi, zostawiając tylko nagi pień, tak sponiewierany i okaleczony został wizerunek bohatera; brakuje ramion, nóg i górnej partii piersi. Początkowo wyda d się może. że widzisz tylko zniekształcony kamień; gdy jednak zdołasz przeniknąć tajemnice sztuki, wówczas - kontemplując to dzieło w spokoju - ujrzysz jej cud"*. Ta fragmentaryczność wspaniałego dzieła skłaniała artystów do jego

*    Pce Ok Avtrv    TkeCjmpirteScułpturt, CMord 1967. s. 37, pL 31 i XXL

^r > | Wfri iahwwi Opć Tent w rzymska* Bdwokne, cytaty wg Teprtfycy, arfyta rbyycy a aatmer 17PHIHD, pandawm i kommttree E Grabska i M. Poprzęcka, Warszawa 1974, s. 199 a

^s Mm c mch Anyaw wndbienui Tano przez Michała Anioła przekazał M. Chanie lou )omrmt śu aapąpr Ja Gmśm fcnma m Fmmee, ed L Lałande, Parts 1885, s. 26.

‘ Nan tona iMroin por A. w Salis /Uftfcr mtd Kenmnemcr. Liber NWMm wtd Wrłmnairfcrii de* Akn m der mmmmm Twm*. Ziinch 1947, $ 165. - por także H. Udcndorf Antdensiudtum mmi /Wimbp* IMdfin m <nr Otnmrikmg dem Bedtmtemę m der adfcWMidm tmd nemrem Zett, Berlin 1953, & 31 i passim, a onamo PłvP >c6w 8L UjaNwawn Romans**. r Artists md Awfiyc Scmipturt A Urnmdbeok ęf Saarom. Ckdord Mk«rl£

"Ma RMMaaapat U 133a.

“rw r BwdAy OfijU <i W*m». a Gitefagw i I. Nw York ■ London 1971 %. W

***—|^|    fiTif it ~ri fi 'ii r ir‘i fi Ki ilu 1 T~~ i —

**m4ort iip ot,» M

*    ~tiir'nlri.««i op a«. t 280

3t

wmypdaMmaH ■•agwf’*rjn Aaoaayfca. 3śa tecsanamMaH ktaca (MW im-tsź& M ba

AmUawfl

dadU-aCanH

| oł ( w stroi

or XVI|or

onęcof Wsw daichm osyo Raśaei DomoH

Dniami

watmdufeo wMdbnnwfl kw uhredM faomnNrjmftoal Rmnu* Ot.

w srtuntMfcfl raezwykir sfa Staje stę widk stdnyibanb gwałtowny sM idhnuouly-6 diuąrak Spcorzmy r niego da Scłą uru połam Rsrfc* ktcooie jak wcześniej!

^><a, w ii? IMmfidMl doDmix6m.9riMi

'' Rwa Oliwa I *Mnmęa*W.Wh

*r» Man

"h* IdMt & «a

%

*    ?%■ V AIMmm 4* U»r* Mama* lemat

W M

*    A\y«\ ifia