21 I
£° — SEA-f pomiarowego ogniwa elektrodowego w roztworze jonów mierzonych o aktywności o* I,
dtS — nachylenie charakterystyki elektrody; (+) dla kationów. (—) dla anionów (dla roztworów wodnych w temperaturze 298 K S = 59.16 m V/*A).
Można wyróżnić kilka metod analitycznych z zastosowaniem elektrod jonoselektywnych. takich jak: metoda krzywych wzorcowych, metoda miareczkowania poten-cjometrycznego i metoda dodatku wzorca.
Metoda krzywych wzorcowych
Sporządza się serię roztworów oznaczanego jonu o różnych stężeniach lub aktyw-nościach. dla których mierzy się potencjał elektrody jonoselektywnej względem elektrody odniesienia (elektroda chlorosrebrowa, kal orne Iowa itp.). Nanosząc na wykresie zmierzone wartości potencjałów w zależności od logarytmu ze stężenia lub aktywności. otrzymamy krzywą wzorcową. Mierząc SEM ogniwa pomiarowego' w roztworze badanym i porównując uzyskaną wartość z krzywą wzorcową znajdujemy stężenie lub aktywność jonu oznaczanego w roztworze. W metodzie tej należy szczególną uwagę zwrócić na to. aby skład roztworów wzorcowych był zbliżony-(najlepiej taki sam) do matrycy roztworu badanego.
Do pomiaru SEM można używać każdego miernika potencjału, którego opór wejściowy jest co najmniej trzy rzędy wielkości większy od oporu wewnętrznego układu pomiarowego (multimetr. pH-metr. jonometr). Obecnie produkowane są jonometry, które w sposób bezpośredni pozwalają na oznaczenie aktywności jonów za pomocą elektrod jonoselektywnych. Pomiar jest analogiczny do pomiarów pił.
Metoda miareczkowania potencjometrycznego
Dokładność metody miareczkowej zależy od: a) dokładnego ustalenia miana ti franta. b) stałej i dokładnie znanej stechiometrii reakcji, c) od dokładności ustalenia punktu końcowego miareczkowania.
Elektrody jonoselektywne dają możliwość najbardziej obiektywnego rozpoznania punktu końcowego miareczkowania. Na krzywej miareczkowania, tj. zależności SEM ogniwa od objętości dodanego titranta. występuje skok potencjału związany z punktem końcowym miareczkowania (punkt końcowy leży w punkcie przegięcia krzywej). Dokładną wartość punktu końcowego można uzyskać z pierwszej lub drugiej pochodnej krzywej miareczkowania.
W metodach miareczkowania potencjometrycznego z zastosowaniem elektrod jonoselektywnych można wyróżnić trzy typy miareczkowań: miareczkowanie kwasowo-zasadowe, strąceńiowe i kompleksometryczne.