445
BIOLOGICZNE ASPEKTY POMIARÓW ELEKTROCHEMICZNYCH
którego SEM zgodnie z reakcjami elektrodowymi:
© : Hg + Cl-(I) = Hg2CI2 + *
© : 1/2 Hg2CI2 + e - Hg + Cl" (II)
oraz sumarycznym procesem przebiegającym w ogniwie:
wynosi:
Potencjał
(5.216) MEMBRANOWY Donnana
Równanie (5.216) przedstawia tzw. potencjał membranowy Donnana. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w ogniwie tym roztwory elektrodowe osiągnęły swoje składy w wyniku ustalenia się równowagi Donnana, natomiast do pomiaru potencjału membranowego pomiędzy tymi dwoma roztworami stosuje się ogniwo stężeniowe bez przenoszenia, zawierające klucz elektrolityczny. Postępowanie to jest słuszne przy założeniu, że obecność klucza elektrolitycznego likwiduje potencjał dyfuzyjny na granicy zetknięcia tych roztworów.
Przenoszenie jonów przez selektywne membrany półprzepuszcżalne
Potencjał membranowy Donnana przedstawiony równaniem (5.216) dla membrany (5.214) wyraża jedynie tę część różnicy potencjałów, która związana jest z przeniesieniem 1 mola elektrolitu z roztworu I do roztworu II w wyniku przebiegu procesów elektrodowych. Działanie membrany zostało tu ograniczone do wytworzenia różnicy stężeń w wyniku ustalenia się równowagi Donnana.
Możemy jednakże z ogniwa (5.215) usunąć klucz elektrolityczny i otrzymać ogniwo stężeniowe z przenoszeniem:
I II | ||
R" (i.) i | ||
\nl | | ||
H* 00 j H+ W |
Hg2, Clj.Hg® | |
e Hg, HglCl, |
n- (y+z) i a- w |
w którym znak j oznacza rozważaną membranę. Gdyby membrana nie wykazywała żadnego selektywnego działania na proces przenoszenia jonów, to przepuszczenie przez ogniwo ładunku IF spowodowałoby przejście z roz-