P1150087

czcinc gorączkowe oraz leczenie odczulające za pomocą histaminy. Poszczególne grupy leków zostały omówione w odpowiednich rozdziałach.

Przy leczeniu ogólnym chorób skóry należy pamiętać, że wiele leków może wywierać działania niepożądane, przejawiające się różnego typu zmianami skórnymi (dcniuilitis medicumentosa). Działania te mogą niekorzystnie wpływać na wyniki leczenia miejscowego.

Leki i środki stosowane w miejscowym leczeniu chorób skóry

Leczenie miejscowe pozwalu na Irczpośrcdnic oddziaływanie poszczególnych Icków na patologicznie zmienioną skórę lub błony śluzowe. W wyniku tego działania można uzyskać przyspieszenie lub zahamowanie procesów troficznych skóry, zniszczenie patologicznych narośli skórnych, a także wpłynąć na zwiększenie sił obronnych i przyspieszyć zwalczanie bakteryjnych, grzybiczych i pasożytniczych chorób skóry.

Miejscowe leczenie dermatologiczne wykazuje pewne odrębności, o których należy pamiętać przed jego rozpoczęciem. Przede wszystkim, jako zasadę ogólną, trzeba przyjąć fakt. że w działaniu leków stosowanych miejscowo zasadnicze znaczenie ma stężenie leku, a znacznie mniejsze jego dawka. Bardzo istotną rolę odgrywa dobór odpowiedniego podłoża do postaci recepturowych stosowanych Icków. Leki dermatologiczne mogą być stosowane w postaci proszków (zasypki), pudrów płynnych, maści, mazidel, past. kleju, lakierów, aerozoli, pian, okładów, zmywali, kąpieli itp. Użyte podłoża nie powinny zaburzać czynności naskórka, a więc nie mogą np. utrudniać dostępu powietrza, powodować maceracji itp. W niektórych przypadkach dobre wyniki uzyskuje się, stosując jako podłoża związki silikonowe odznaczające się wybitnymi właściwościami hydrofobowymi. Powszechnie stosowana jako podłoże do Icków miękkich wazelina, pokrywając skórę jednolitą warstwą, utrudnia istotnie oddychanie tkankowe, a tym samym wpływa niekorzystnie na leczenie.

Leczenie chorób skóry bardzo często jest leczeniem objawowym, a zatem zastosowanie każdego leku powinno być poprzedzone wywiadem, z którego można się zorientować, czy dany lek byl już stosowany oraz czy nie powodował pogorszenia stanu chorobowego.

W leczeniu stanów zapalnych należy uwzględnić intensywność obserwowanych zmian, w przypadkach ostrych i podostrych z reguły stosuje się leki działające łagodnie, a w przypadach ostrych przewlekłych można użyć Icków działających silniej. Należy również uwzględnić wiek oraz stan fizjologiczny chorego, u dzieci bowiem leki przenikają przez skórę łatwiej niż u dorosłych, a u kobiet w ciąży nic powinno się miejscowo stosować Icków, które mogą się wchłaniać pr/cz skórę i powodować uszkodzenie płodu (związki rtęci, fenolu). Zawsze należy dokładnie pouczyć chorego, w jaki sposób ma stosować dany lek.

Środki wywołujące przekrwienie skóry

Słabe podrażnienie skóry powoduje jej przekrwienie, co przejawia się zaczerwienieniem. Przekrwienie występuje również w głębiej położonych tkankach i przez lepsze ich odżywienie, łatwiejsze usunięcie produktów przemiany materii oraz. pobudzenie sił odpornościowych przyczynia się często do ustąpienia dolegliwości. Do środków wywołujących zaczerwienienie skóry zalicza się:

Roztwory hipertoniczne (stosowane w postaci wcierali lub kąpieli leczniczych). Praktyczne zastosowanie znalazły hipertoniczne roztwory chlorku sodu otaz kąpiele lecznicze zalecane w ramach leczenia klimatycznego.

Środki odciągające wodę z tkanek. Działanie takie powoduje np. glicerol lub glikol propylenowy (Ung. Glyceroli).

Kwasy. Roztwory słabych kwasów (6% kwas octowy. 5% kwas mrówkowy lub roztwór kwasu węglowego) stosowane często z dodatkiem olejków eterycznych drażnią skórę i powodują jej przekrwienie. Kwas węglowy, stosowany w postaci kąpieli suchych lub normalnych, poza drażniącym wpływem na skórę, wywiera również działanie ogólne (pobudzenie oddechu, czynności serca, podwyższenie ciśnienia krwi), częściowo bowiem się wchłania przez nieuszkodzoną skórę.

Zasady. Roztwory słabych zasad działają na skórę drażniąco, rozpuszczają zro-gowaciały naskórek i łatwiej niż kwasy przenikają do głębszych warstw skóry. Działanie takie wywierają mydlą {Sapo niedicutus, Sapu kalimts) lub mieszaniny mydeł z etanolem (Spiritus suponis kitliiii. Spiritus saponatn-cainphanitus) oraz amoniak (Lininienturn ammoniatum. Lininientuni anioniaip-aunplionilum).

Alkohol etylowy. Stosowany miejscowo w postaci 20-60% roztworów drażni skórę, wywołuje jej przekrwienie i rozpuszcza tłuszcze znajdujące się na jej powierzchni. Bardzo często jest stosowany razem z innymi środkami drażniącymi (Spiritus camphoratus. Spiritus fonuicicus. Spiritus Angelinie caiupositus. Spiritus solieylicus). Silniej od alkoholu etylowego działa chloroform (Linimenlum Chloroformu Therehinlhinatum).

Kapsaicyna. Zawarta w owocach pieprzowca (Fnu tus Capsici) wywiera silne miejscowe działanie drażniące. Stanowi składnik jednego z najczęściej używanych mazideł (Lininienturn Capsici compositum. Unimentum reslaunuis) oraz plastrów.

Środki wywołujące martwicę tkanek

Środki te znalazły zastosowanie w usuwaniu patologicznych narośli skórnych (Im* dawki, odciski, granulacje jaglicze). Dawniej do tych celów używane były mocno kwasy oraz Ingi. Obcęltic stosuje się palee/ki uzyskane ze •.topionej mieszaniny azotami srebra i azotanu potasu (lapis) oraz ołówki z siarczanu miedzi