P3190466

72

kie, a takie sposób zabudowy oJeszkanloweJ nlo zostały w tym czacie zmod© mlzowane.

Tym bardziej Interesująco mogą wydawać się skromne, ale owocna projekty przebudowy miast polskich w duchu klasycystycznyra pochodząca z plemszej ćwierci XDC w, /Warszawo, Kielce, Radom, Sandomierz, Łowicz, Brześć Kujawski i Iruf, przede wszystkim Jednak projekty osad fabrycznych w ośrodkach rozwijającego si<? wówczas w Królestwie Polskim, przemysłu włókienniczego /Zgierz, Tomaszów Mazowiecki, Żyrardów, Łódś/. Projekty te w wielu elementach wyprzedzały o wiele późniejszej koncepcje zagraniczne. -

VXII MIASTA XIX WEKU 1 P1ERWS2S KONCEPCJE REFORMY

Rewolucja przemysłowo zapoczątkowana w Anglii pod koniac XVIII w. 1 rozszerzająca się stopniowo w XIX W. na Inno kroją euro po Jęki© i amerykańskie doprowadziła nie tylko do gruntownych przemian stosunków społecznych 1 ekonomicznych, lecz także do zasadniczego przekształcenia obrazu miast.

Za rozwojom miast nie nadążała teoria urbanistyki. Rozrastający się przemysł potrzebował znacznych lorenów 1 dużej liczby pracowników* Do miast ściągały rzosze imigrantów ze wsi i z innych krajów. Zabudowa rozlowała alę na ogromnych obszarach poza anachronicznymi już fortyfikacjami miejskimi. Mieszkanie stało się towarom 1 to towarem tandetnym. Niedoskonałość przepisów prawnych spowodowała pęd do maksymalnego wykorzystania działek budowlanych. Zaczęto masowo stosować budowę oficyn bocznych i tylnych otaczających niewielkie podwórka-atudnie, toteż warunki nasłoneczniania 1 przewietrzania mieszkań pogorszyły się w sposób Istotny. Głównym motorem rozbudowy miast stały się interesy kapitalistów, nio zaś wzgląd na Istotno potrzeby społeczne. O rozmieszczeniu poszczególnych funkcji decydowały nio tyle względy racjonalności użytkowania przestrzeni. Ile renta gruntowa, toteż na miarę niespotykaną rozwijała się spekulacja gruntami, zabudowywano tereny otwarta, zaś tereny przemysłowe, składowe 1 mieszkaniowe zaczęły tworzyć chaotyczną mozaikę, w dodatku zakłady przemysłowe zatruwały w sposób owidentny ©we otoczenia /rye. 54, 55, 56, 57/. 'Odór spalin węglowych stal się kadzidłem nowego industrializmu" '/Lewis Mumford/,

Te warunki spowodowały exodus bogatszych rodzin poza zwarte obszary zabudowy. Powstawały podmiejskie luksusowe dzielnice dla warstw wyższych, starsze części miast podupadały coraz bardziej. Pomimo postępu technicznego za rozbudową miast nie nadążały komunikacja miejska i gospodarka komunalna.