P1000042

Uwagi wstępne

Neografia gotycka jest nauką o piśmie gotyckim w okresie od począt -ków XVI w. do jego zniesienia w szkołach niemieckich w r. 1941. Nie można nauki o piśmie tego okresu nazwać paleografią czyli nauką o starym piśmie, gdyż dotąd jeszcze wielu ludzi, wiekiem starszych używa tego pisma w życiu potocznym. Dlatego też termin paleografia stosowany przez Manfreda Hamanna^ nie może nie spotkać się z poważnymi obiekcjami. Inny badacz, Leo Santifaller^ odróżnia pismo gotyckie średniowiecza od pisma nowożytnego, zachowując nazwę pisma gotyckiego dla okresu do końca XV w., pismo późniejsze nazywa niemieckim.I to stanowisko musi się spotkać z zastrzeżeniami. Kraje skandynawskie używały tego pisma do drugiej połowy XIX w. i wykształciły pewne odrębne jego cechy, było ono używane w mniejszym lub większym stopniu także w innych krajach i dla wyrażenia na piśmie myśli w językach rozmaitych, nie tylko w niemieckim. Byłoby tedy niesłusznem brać część za całość i od części całość nazywać. Wreszcie trzecie określenie używane w Danii - pismo neogotyckie - wydaje się najtrafniejsze^. Przyjmujemy je, gdyż oddaje gotyckie cechy badanego pisma i zaznacza jego czasowo uwarunkowaną odrębność. Naukę o piśmie neogotyckim nazywamy neografią.

Literatura dotycząca tego pisma jest skąpa. Pierwszym, który za -czął je badać był Leo Santifaller, który przeprowadził na szeroką skalę badanie pisma na obszarze odstąpionego Włochom w r. 1920 południowego Tyrolu /obszar dokoła Bozen-Bolzano, zamieszkały przez ludność mówiącą po niemiecku/. Badania te przeprowadzone na płaszczyźnie porównawczej, pozwoliły Santifallerowi nakreślić dzieje rozwoju pisma neogotyckiego od początków XVI w. do r. 1851 /data ta nie została wyjaśniona/. Autor zba -dał historię poszczególnych liter, abrewiatur, cyfr, podał tabele chronolo-