ROZDZIAŁ 3
W naukach społecznych wartość pracy jest zbyt często pomniejszana przez stwierdzenie oczywistości wyników. Rzadko jednak mamy jasną informację na temat tego, jakie właściwie są oczekiwania wobec zachowania, które pojawi się w danym układzie warunków. Jeśli zdobędziemy tę informację, to będziemy mogli porównać oczekiwania z rzeczywistym wynikiem badań. To dostarczy nam kryterium, które pokaże, jak wiele lub jak mało dowiedzieliśmy się podczas eksperymentu. Ponadto gdyby wystąpiła różnica pomiędzy tym, czego ludzie oczekują, a tym, co rzeczywiście nastąpi, pozostaje interesujący problem wypełnienia tej luki. Ponieważ oczekiwania nabierają później charakteru złudzenia, musimy zapytać, czy takie złu-
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
ICKU___UMIARKOWANY _ _ SRNY ___JCWAŻNY
WSTRZĄS WSTRZĄS WSTRZĄS WSTRZĄS*" WSTRZĄS
--- 195------- 255 ------- 315------- 375 ---
tml «.*rtwl210h2S|240 |iwliAw(j70|285|30O|9«Jlńw|lJO| .M5| 360 I-o*** jj90
WSTRZĄS Mt«ZreC7lŃSTVNO
X
O SKRAINEI---BARDZO OCZU -
SM WSTRZĄS
rycina 4. Schemat umieszczony na pulpicie generatora.
dzenie jest przypadkowym przejawem niewiedzy, czy pełni jakąś określoną funkcję w życiu społecznym.
Procedura dotarcia do takich oczekiwań jest prosta. W każdym przypadku respondentami są słuchacze, którzy przyszli wysłuchać wykładu na
44