2. Rozpaczy: aktywność dziecka zmniejsza się, bywa ono apatyczne, obojętne, płacze monotonnie z przerwami. Spokój dziecka tylko pozornie może wskazywać na adaptację do warunków szpitala.
3. Wyparcia (odrzucenia): dziecko interesuje się otoczeniem i akceptuje nowe osoby, odzyskuje apetyt, bawi się. W fazie lej dochodzi do wyparcia uczuć do matki, czego konsekwencją może być to, iż przy wypisaniu dziecko nie chce wyjść ze szpitala z matką, tuli się do pielęgniarki.
Tym niekorzystnym następstwom należy zapobiegać prawidłowo organizując przyjęcie i pobyt dziecka w szpitalu.
Pobyt dziecka w szpitalu powoduje u niego lęk przed nieznanym lub przed powtórzeniem się poprzednich doświadczeń, łęk przed zabiegami, przed bólem, oddzieleniem od najbliższych. Samopoczucie dziecka ma wielkie znaczenie dla skuteczności leczenia. Należy więc unikać, gdy to możliwe, pozostawiania dzieci w szpitalu, skracać pobyt w nim, starać się leczyć dzieci w domu, ambulatoryjnie lub na oddziale dziennym. Dziecko powinno mieć zapewnioną w szpitalu możliwość zabawy, nauki, kontakt z najbliższymi.
Przyjęcie do szpitala powinno przebiegać w spokojnej atmosferze. Należy nawiązać przyjazny kontakt z matką dziecka, gdyż ona jest wyznacznikiem poczucia bezpieczeństwa dziecka. Dobrze jest mówić dziecku po imieniu, przydzielić mu salę wśród dzieci w podobnym wieku, zapoznać ze współpacjeniami. Dziecko powinno móc zabrać do szpitala coś, co najbardziej lubi, co przypomina mu dom, co jest jego, a nie szpitalne. Szafka przyłóżkowa i łóżko stanowią terytorium, które powinno zagospodarować samo dziecko według uznania.
Jeżeli to możliwe, nie powinno się wykonywać w dniu przyjęcia żadnych przykrych zabiegów. Jeżeli u małego pacjenta ma być wykonany zastrzyk lub zabieg diagnostyczny, dziecku w wieku poniemowlęcym należy udzielić szczerych, prostych wyjaśnień tuż przed zabiegiem, a dziecku starszemu na jakiś czas przed planowanym zabiegiem, ale w dniu zabiegu. Dobrze byłoby zastąpić wieloosobowe wizyty lekarskie indywidualnym badaniem dzieci, a stan zdrowia dzieci należy omawiać poza salą chorych. Dziecko musi mieć zaufanie do personelu, wiedzieć, że jest rozumiane, łubiane, że wszystko, co jest robione, ma na celu zmniejszenie jego cierpienia, lęku, samotności.
Nie wolno dopuszczać do tego, aby pobyt dziecka w szpitalu kojarzy! się z karą, porzuceniem, utratą miłości rodziców. Rodzice powinni mieć możliwość przebywania z dziećmi tyle czasu, ile chcą i mogą. Należy im stworzyć warunki, by mogli usiąść przy łóżku dziecka, pobawić się w świetlicy; rodzice powinni spędzać czas z dzieckiem podobnie jak w domu, np. bawiąc się w podobne zabawy, pomagając mu przy czynnościach higienicznych — wpływa to na zwiększenie poczucia bezpieczeństwa dziecka. Dobrze jest zapewnić dziecku kontakt z kolegami z klasy, podwórka Ważne jest okazywanie życzliwości, serdeczności dziecku, a także stworzenie sytuacji, aby mogło ono podczas rozmowy czy zabawy ujawnić swoje emocje, uczucia, to, co przeżywa. Należy wysłuchać dziecko, wyjaśnić mu wszelkie wątpliwości, okazać zrozumienie.
Oddziały dziecięce powinny być wyposażone w zabawki odpowiednie do wieku dziecka. Podtrzymywanie aktywności fizycznej i psychicznej dziecka sprzyja mobilizacji całego organizmu do walki z chorobą. Dziecko nie może być w szpitalu pozostawione samo sobie ze swoim cierpieniem, lękiem i samotnością, bo wtedy wyobraźnia podsuwa mu wyolbrzymione wizje choroby i jej skutków. Dziecko powinno być na bieżąco informowane, w zakresie jego możliwości, na temat leczenia. Rodzice nie powinni okazywać niepokoju w obecności dziecka o stan jego zdrowia, gdyż to zaburza poczucie bezpieczeństwa dziecka.
Każdy pacjent korzystąjący ze świadczeń zdrowotnych ma przy sługujące mu prawa wynikające z aktów praw nych.
Każdy pacjent dorosły przychodni ma prawo do:
1) świadczeń zdrowotnych odpowiadających jego wymaganiom i aktualnej wiedzy medycznej,
2) wyrażania zgody na określone świadczenia lub odmowy — po uzyskaniu odpowiedniej informacji,
3) uzyskania informacji o swoim stanie zdrowia,
4) poszanowania jego intymności i godności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych.
KARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne
wynikające z ustawy zasadniczej — Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU Nr 78, poz 483) określone w Ustawach:
z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (DzU Nr 91, poz. 408, z 1992 r. Nr 62, poz. 315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138, poz. 682, z 19% r. Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 158, poz. 1041 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 756),
z dnia 19 sierpnia 1994 r. O ochronie zdrowia psychicznego (DzU Nr 111, poz. 535, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 113, poz. 731,
z dnia 26 października 1995 r. O pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (DzU Nr 138, poz. 682),
z dnia 5 lipca 1996 r. O zawodach pielęgniarki i położnej (DzU Nr 91, poz. 410 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668),
z dnia 5 grudnia 19% r. O zawodzie lekarza (DzU Nr 28, poz. 28 i Nr 88, poz. 554 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668).
I. Prawa pacjenta wynikające z bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji:
A. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia — art. 68 ust. 1.
B. Każdy obywatel ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, na warunkach i w zakresie określonych w ustawie — art. 68 ust. 2.
II. Prawa pacjenta w zakładzie opieki zdrowotnej, o których stanowi Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 1991 n:
A. Pacjent zgłaszający się do zakładu opieki zdrowotnej ma prawo do natychmiastowego udzielenia mu świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia, niezależnie od okoliczności — art. 7.
791