S5006934 resize

10

Metoda bezpośredniego sprawdzania geometrycznego obrabiarki - powszechnie dzisiaj stosowana - szczególnie nadaje się w przypadkach.

a)    gdy trudno jest z góry określić wyróżniające się podstawowe operacje, jakie będą wykonywane na danej obrabiarce, a więc przede wszystkim dla obrabiarek uniwersalnych (ogólnego przeznaczenia).

b)    jeżeli przeprowadzenie próby pracą nastręcza dużo trudności (np. dla tokarek przy dużym rozstawie kłów, dla tokarek karuzelowych o dużej średnicy toczenia i w ogóle obrabiarek ciężkich)

Powszechne stosowanie metody bezpośredniego sprawdzenia geometrycznego tłumaczy się również stosunkowo prostym sposobem przeprowadzania pomiarów oraz jednoznaczną oceną przyczyn ujawnionych niedokładności

Sprawdzanie pośrednie dokładności obrabiarki przez badanie obrobionych na maszynie próbnych przedmiotów podaje wyniki, które zawierają w sobie sumę wszystkich błędów obraburki. narzędzia, zamocowania narzędzia i przedmiotu obrabianego, wad materiałowych itp Z tych powodów, na podstawie osiągniętych w czasie pomiaru wyników, trudno jest ustalić udział i lokalizację błędu samej obrabiarki, a zwłaszcza jego przyczynę Trudno tym samym o jednoznaczną ocenę sposobu usunięcia ujawnionych błędów.

Próbę pracą przeważnie przeprowadza się dla operacji wykańczających. Ma to na edu srwserdzeme, czy dana obraborka zezwala na dokładne produkowanie elementów maszynowych w odpowiedniej klasę dokładności łub pozwała określić jakość powierzchni wykonanych przednaotów

Pizy obróbce zgrubnej duże obciążenia poszczególnych elementów obrabiarki wywoływać mogą marznę odksrtałrcu Z uwagi aa to. dodatkowo powinno się sprawdzać obrabiarki na sztywność. Można to przeprowadzić następującymi sposobami I) sprawdzając, czy pod dużym obrątrwem w czasie obróbki zgrubnej nie powstają odkirtałecma trwałe.

-) sprawdzając, czy w czasie obróbki wykańczającej mc występują odkształcenia sprężyste mogące wpływać na obniżenie dokładności produkowanych przedmiotów.

3) sprawdzając, czy w czasie pracy obrabiarki me występują drgania (badania dynamiczne) mające wpływ przede wszystkim na gładkość obrabianego przedmiotu, a następnie na żywotność obrabiarki

Jeżeli bezpośrednie bndamn geometryczne oraz próba pracą stosowane są powszechnie w praktyce przemysłowej, to badanu sztywności oraz badania dynamiczne posiadają jeszcze

u

charakter laboratoryjny. Dla tych dwóch ostatnich grup badań do tej pory nie stworzono jeszcze jednolitych porównawczych zasad pomiarowych.

Pełny program badań i prób odbiorczych obrabiarki powinien zatem obejmować:

1)    oględziny makroskopowe: prowadnic, tabliczek, poziomu oleju we wziernikach, ostrzeżeń na tabliczkach, skal pierścieni podziałowych itp.,

2)    sprawdzenie jakości materiałów użytych do budowy poszczególnych elementów,

3)    sprawdzenie działania obrabiarki nicobciązoncj: czy wrzcciennik pracuje prawidłowo przy wszystkich obrotach, czy obroty są zgodne z podanymi na tabliczce, czy wszystkie posuwy działają prawidłowo i czy są zgodne z podanymi na tabliczkach, czy wszystkie posuwy szybkie działają prawidłowo, czy wyłączniki sprzęgła i hamulce działają prawidłowo, czy ruchy dźwigni i korbek ręcznych są mnemoniczne, czy wszystkie kola zębate pracują cicho i bezluzowo, czy łożyska są odpowiednio nastawione i czy sanie po prowadnicach przesuwają się bez nadmiernego oporu oraz bez luzu, czy właściwie działają wszelkie urządzenia smarujące i chłodzące, czy łożyska wrzeciona nie nagrzewają się nadmiernie itp.,

4)    sprawdzenie działania obrabiarki pod obciążeniem, które przeprowadza się przy takich parametrach skrawania, aby wykorzystać pełną moc obrabiarki w czasie co najmniej IS minut. W tym okresie zwrócić należy uwagę na to, czy pod wpływem obciążenia nie powstają w obrabiarce drgania, koła zębate nadmiernie nie hałasują, łożyska zbyt się nie grzeją, właściwie działają sprzęgła przeciążeniowe, wyłączniki lub inne urządzenia bezpieczeństwa itp.,

5)    sprawdzenie bezpośredniej dokładności geometrycznej obrabiarki przeprowadzone po działaniu pod obciążeniem,

6)    próba pracą, czyli pomiar dokładności wykonania przedmiotu,

7)    sprawdzenie sztywności obrabiarki oraz jej poszczególnych zespołów,

8)    badania dynamiczne odporności na drgania,

9)    pomiar zużycia mocy celem wyznaczenia współczynnika sprawności,

10)    badania specjalne w zależności od typu obrabiarki.

Przedstawiony powyżej pełny program badań i prób odbiorczych w zależności od potrzeb i możliwości zakładu może być odpowiednio ograniczony. Zależy to od charakteru sprawdzania, które może być: prototypowe, montażowe, odbiorcze, przemysłowe lub laboratoryjne

Polaki Komitet Normalizacyjny opracował normę PN-64/M-55650 pt. "Obrabiarki do metali Sprawdzanie dokładności Wymagania ogólne", która obowiązuje w zakresie metod badań od 1.1.1966 r Podane w niniejszej normie metody badań dokładności obrabiarek opierają się wyłącznie na metodzie bezpośredniego sprawdzania geometrycz-nego i częściowo na próbie