34
W czasie pomiaru przesuwa się podstawę czujnika wzdłuz sprawdzanej osi. Blad nieprostopadłośa stanowi różnica wskazań czujnika na określonej długości pomiarowej. Możaa również, o de pozwalają na to względy praktyczne, dokonać pomiarów przy użyciu kątowniki i szczelinom ierza (ryt. 1.38).
Błąd nieprostopadłośa można również określić za pomocą poziomnicy, (patrz pkt 1. J.5.3ę - sprawdzanie prostopadłości dwóch płaszczyzn)
Rys. 1.39. Sprawdzenie prostopadłości osi obrotowej
W przypadku, gdy jedna z osi jest osą obrotową, można błąd nieprostopadłośa określić zgodnie z rys. I 39. Czujnik z oprawką mocuje się na osi obrotowej. Końcówkę czujnika doprowadza się do styku z trzpieniem, reprezentującym drugą oś w punktach I i 2. Błąd nieprostopadłośa stanowi różnicę wskazań czujnika na długości pomiarowej równej różnicy odległości punktów I i 2.
Jeżeli druga oś jest też osią obrotową trzpień reprezentujący tę oś powinien być ustawiony w położeniu średniego bicia w płaszczyźnie pomiaru
d) Sprawdzanie współosiowośd dwóch osi przy użyciu czujnika (rys. 1.40)
Na trzpieniu reprezentującym oś obrotową mocuje się czujnik wraz z odpowiednim ramieniem. Końcówka cziijmka dotyka trzpienia reprezentującego oś stałą.
Rys. 1.4#. Sprawdzanie współosiowoici rujal ii ■
Rys.1.41. Sprawdzanie współosiowo-ści trzpienia i otworu
Czujnik wraz z ramieniem obraca się o 360*, odczytując wskazanie maksymalne i minimalne. Aby wyeliminować błąd ustawienia trzpieni, należy dokonać pomiaru w drugim przekroju, przesuniętym wzdłuż osi trzpienia ruchomego. Błąd mewspółosiowości stanowi połowa maksymalnego i minimalnego wskazania czujnika w czasie obrotu o 360*
Przy sprawdzaniu współosiowości trzpienia i otworu stosuje się dodatkową dźwignię montowaną na czujniku (rys.) 41). e) Sprawdzanie współosiowości osi metodą dwóch trzpieni (rys. 1.42)
Rys. 1.42. Sprawdzanie współosiowości metodą dwóch trzpieni
Dwa trzpienie kontrolne jednakowej średnicy mocuje się w gniazdach sprawdzanych osi i ustawia w położeniu średniego bicia w płaszczyźnie pomiaru Czujnik z podstawą ustawia się na powierzchni odniesienia i dotyka się końcówką czujnika najpierw jednego, a następnie drugiego trzpienia Błąd niewspółosiowości stanowi różnica wskazań czujników w tych dwu położeniach.
0 Sprawdzanie równoległości osi wrzeciona i konika do przesuwu su portu (rys 1.43)
r— ~ł | |||
=a------—w---- | |||
f! |
Rys. 1.43. Sprawdzanie równoległości osi wrzeciona i konika do przesnwn suporti