SDC12208

l-S • Furjologui wzrostu i rozwoju

Rys 3.7. Budowa a mefyc/noj cząsteczki wocfromu przedstawiająca strukturalne zmiany podczas totokorwm} Owalne poła - demony barkowe, czyny prostką! - flrupa cruometaowa

tr

- ,r

Proces ten nazywa się fojUUmnw£r*w^> W czasie fotokonwersji następują zmiany w przestrzennej strukturze cferornofotir czego wynikiem są zmiany konformacji pep-tydowego składnika fotoreceptora. Zmiany te ilustruje rysunek 3.7.

Naświetlenie roślin światłem czerwonym lub daleką czerwienią powoduje ustalenie się stanu równowagi między obiema formami fitochromu (stanu fotostacjonarne-go) z przewagą odpowiednio P„ Jub P_f. Stan fotostacjonarny fitochromu ustała się również u wyniku naświetlania światłem niemonochromatycznym (np. światłem białym). Udział obu form fitochromu zależy wtedy od stosunku w widmie świetlnym intensywności promieniowania czerwonego do dalekiej czerwieni.

Przyjmuje się. że P*. jest aktywną formą fitochromu. U rosnących w ciemności roślin etiolowanych (wypfonionych), po naświetleniu błyskiem światła czerwonego zostaje zahamowany wzrost międzywęźli i pojawiają się zielone, rosnące liście • rys. 3.S). Jeśli po błysku czerwieni naświetlić roślinę światłem dalekiej czernieni, to objawów tych brak i roślina pozostaje etiolowana. Podobną odwracalność efektów światła czerwonego i dalekiej czerwiem obserwuje się np. podczas kiełkowania nasion wrażliwych na światło (fotoblastycznych) i podczas innych procesów regulowanych z udziałem fitochromu (tab. 3.1).

Tabela 3.1. Fotoodwacafność keikcwana nasion sałaty (odm. Grand Rapds) R - 1,5 mmnaSwnetłanlo SvwaUemczerwonym {i. 640-680nm). FR 4 mm naświetlanie daleką czerwier-ą {\ > 710 nm)

Kolejność naświetlania	% kiełkowania
CiemnoSC	4
R	98
FR	3
R FR	2
fl FR .ft	97
R PR R FR	0
R FR R FR R	95
R FR. R FR R. FR	1
R FR R FR R. FR R	98

fys.3.8. Młoda rai naz?r. -*a. która wyrosi v» cternnoia (po na Swier-e (po pra*- Cydami oznaczono wam nsęazyw^jrta U rośi.n hodowanych w ciemnoto (errołow.wych) ototowufc w, wydłużono miedzywęźta. z/o-bfiOtorĄ powcrrcnnję kto i rx3k chloroMu

Jak ju/ wspomniano, fitoehromy tworzą kilkuczlonową grupę barwników. Są one kodowane przez rodzinę genów i. nie różniąc się właściwościami spektralnymi, różnią się funkcją fizjologiczną. Fi loch roni A. występujący w stosunkowo największych ilościach, jest syntetyzowany w formie P,. Po naświetleniu światłem czerwonym (lub światłem białym zawierającym niewielką składową podczerwieni) Otochrom A ulega fotokonwersji do aktywnej formy P_u w wystarczającym stopniu, aby powstały stan fotostacjonarny zainicjował ciąg zdarzeń prowadzący do indukcji procesu fizjologicznego (np. dcetiolacji). P_lrA ulega na świetle dość szybkiej degradacji, tracąc aktywność. Toteż zy skał on miano fitochromu labilnego. Pozostałe fitochroniy. których np u Arabidopsis ihahana wykry to 4. występują w roślinach w ilościach kilkadziesiąt razy mniejszych niz filochrom A i są trwale na świetle. Stanowią one populację fitochromu stabilnego

Receptory promieniowania krótkofalowego

DakkjjiasJfiolct (UV-B. X 280-320 nm) i nadfiolet bliski (UV-A. X 320-400 nm), a także światło niebieskie (X < 400 nm) może powodować w roślinach wiele odpowiedzi morfogenetycznych, takich jak zahamowanie wzrostu i podziałów komórek, dc-etkiiację. ruchy fototropiczne, indukcję kwitnienia, indukcję syntezy barwników (np. antocyjanin), zmniejszenie tempa fotosyntezy, a także wywierać na rośliny wpływ de-