semadeni10001

Przegląd pomocy naukowych

Różnorodność schematów odpowiadających danym pojęciom matematycznym ma duże znaczenie dydaktyczne. Nauczyciel ma w ten sposób do dyspozycji różne środki poglądowe i może wybrać najwłaściwszy.

Aby należycie ukształtować • w umyśle dziecka pojęcia abstrakcyjne, nie powinno się używać stale tej samej reprezentacji graficznej. Dziecko znacznie głębiej zrozumie pojęcie matematyczne przedstawione poglądowo różnymi metodami, z rozmaitych punktów widzenia; porównywanie różnych sposobów przedstawienia danego pojęcia pozwala dziecku zrozumieć, co jest w danym zagadnieniu istotne.

Trzeba jednak zachować ostrożność przy wprowadzaniu lub zmienianiu schematów graficznych i wyczuć, czy dzieci są już znudzone dotychczasowymi, czy zaakceptują nowe.

1.4.    Przegląd pomocy naukowych

1.4.1.    Wstęp

Nowoczesne nauczanie matematyki - zwłaszcza w klasach początkowych -- wymaga znacznie większej liczby środków dydaktycznych niż nauczanie tradycyjne. Najważniejsze przy tym są nie te środki, które oddziałują na wzrok lub słuch ucznia, lecz te, którymi może on własnoręcznie manipulować. Interioryzacja samodzielnego działania jest bowiem podstawą kształtowania się pojęć matematycznych w umyśle dziecka. Nie wystarczy tu bynajmniej bierna obser- \ wacja czynności wykonywanych przez nauczyciela lub kolegę.

Z tego powodu szczególne znaczenie mają pomoce naukowe stanowiące wyposażenie ucznia w czasie lekcji. Powinny one znajdować się na każdym stoliku tak, by każde dziecko miało do nich swobodny dostęp i mogło samo (lub wspólnie z kolegą) wykonywać ćwiczenia manipulacyjne. Niektóre z nich można wykonać na zajęciach z przedmiotu praca - technika.

Warto starać się o to, by pomoce typu manipulacyjnego produkowane były w dwu wielkościach: małe, przeznaczone do pracy na stolikach, i duże - do demonstracji wobec ćałej klasy. Najprostszym bowiem sposobem objaśniania wielu ćwiczeń jest komentarz w trakcie wstępnego pokazu wykonanego przez nauczyciela lub wybranego ucznia. Pokaz taki, poprzedzający wykonanie analogicznych ćwiczeń przez wszystkie dzieci, jest na ogół znacznie łatwiejszy do zrozumienia niż objaśnienia czysto słowne. Wiadomo, że nawet ludzie dorośli zwykle łatwiej pojmują np. przepisy gry obserwując jej przebieg niż czytając wydrukowany opis obowiązujących reguł.

W niniejszym rozdziale ograniczymy się do pomocy naukowych, które pojawiły się w nauczaniu początkowym matematyki stosunkowo niedawno. Nie będziemy uwzględniać tradycyjnych i dobrze znanych pomocy takich jak np. różnego rodzaju liczmany, wagi, zegary, monety itp. Nie znaczy to oczywiście, że pomoce tradycyjne przestały być przydatne; wykorzystuje się je nadal, jednakże . - jak się nam wydaje - nie ma potrzeby ponownego ich opisywania.

Dokładne omówienie większości nowych pomocy znajdzie czytelnik w dalszych rozdziałach niniejszej publikacji. Tutaj przedstawimy tylko krótkie ich opisy, dzieląc je na kilka grup.

6- Nauczanie początkowe...