88 Spawalnictwo. Laboratotium
Zgrzewanie oporowe liniowe (rys. 6 *1) polega na tworzeniu zgrzeiny pomiędzy obracającymi się elektrodami krążkowymi. Jedna 7 elektrod napędzana jest silnikiem elektrycznym, a druga obraca się swobodnie'. Krótkotrwale impulsy prądu zgrzewania powodują powstanie pojedynczych zgrzein zachodzących za siebie. Metodą tą można zgrzewać stale niskowęglowe. nierdzewne lub żaroodporne, a także stopy metali lekkich. Uzyskane połączenie jest szczelne i wytrzymałe.
Rys. fi l Schemat zgrzewania oporowego liniowego '.Z - elektrody krążkowe, 3.4 - elementy zgrzewane, 5 - zgrzeina
i
Podstawowymi parametrami zgrzewania doczołowego zwarciowego są-
• natężenie prądu zgrzewania.
• siła docisku;
• długość wysunięcia materiału ze szczęk;
• naddatek na spęc-zanie;
• czas przepływu prądu zgrzewania.
Należenie przidn ZĘi/ewania. decyduje o szybkości nagrzewania przedmiotów. o czasie zgrzewania i o kształcie utworzonego złącza. Wysokie natężenie prądu stosuje się dla stali nisko węglowych i_ niskostopowych oraz metali
0 dużym przewodnictwie cicpTnymTTfprCu i Al. Stale o dużej haitowności oraz wrażliwe na duże prędkości nagrzewania należy zgrzewać przy mniejszych natężeniach prądu i dłuższych czasach, zapewniających łagodne nagrzewanie
1 powolne chłodzenie.
Siła docisku dobierana jest w zależności od rodzaju zgrzewanego metalu •> r>czeknvanego kształtu złącza, lak aby zapewnione było równomierne i odpowiednie spęczanie materiału w obszarze złącza, z wyciśnięciem płynnego metalu wraz z zanieczyszczeniami na zewnątrz, do tzw. otoczki. Zbyt mały docisk powoduje wypryski metalu w początkowej fazie zgrzewania i powstanie przykleję?) w zgrzeinie, natomiast nadnnerny docisk może wywołać wy boczenie lub przesunięcie względem siebie łączonych przedmiotów, a pr/y zbyt małym natężeń ai mogą tworzyć się pęknięcia.
Długość wysunięcia decyduje o oporności (rezystancji) pomiędzy zaciskami zgY/eWarki i wpływa na bilans cieplny w tym obszarze. Zbyt mała długość wysunięcia (mocowania) sprawia, że nagrzewanie zachodzi głównie na powierzchni styku, gdyż elektrody zgrzewarki intensywnie odprowadzają ciepło, obniżając sprawność procesu. Nadmierna długość wysunięcia zwiększa do tego stopnia rezystancję, że przedmioty mogą ulec przegrzaniu i wyboczcniu lub w zajemnym przesunięciu względem osi.
na SPcczanic icsl to wielkość skrócenia przedmiotu wywołana od
kształceniem plastycznym, podczas przepływu prądu i po jego wyłączeniu. Parametr ten decyduje o stopniu odkształcenia metalu w zgrzeinie oraz usunięciu zanieczyszczeń na zewnątrz. 7 tego względu spęczanie pod prądem musi odbywać sic na długości 1/3 do 2/3 całego odcinka spęczania. Przy zgrzewaniu dużymi natężeniami prądu, gdy metal na powierzchni sryku nagrzany jest powyżej remperaTury topnienia, naddatek na spęczanie pod prądem przybiera zazwyczaj dolną wartość.
Czas przepływu prądu zgr/.ewąnm (czas zgrzewania) z uwagi na specyfikę proces u jest p^rimieifcm wynikowym i. zależy od długości naddatku nu spęczanie pod prądem ASj oraz od średniej prędkości spęczania Vs. zależnej z kolei od wartości siły dociskającej, jak również od stanu uplastycznienia metalu, 3 wiec od należenia prądu:
(6.2)