skanuj0008 (14)

linicjot.i mwartysty dodatkowy koneniarz, mfonnejj^, pod jakim interesuj* nas wnkazaoa kinu przedmiotów.

1-5.3. Typowo błędy dolinlcjl nominalnych

Aby definicja nomlnulna mogło spełnić swoje /wlanie poinformowania kogoś o właściwym sposobie rozumienia Jakiegoś wyrażenia, musi ono ix*i«dnil pewne cechy poprawności.

Między innymi poprawna definicja powinna być doi km iwana do zasobu jkw osoby, dla której Jest mi przeznaczona. CJdybyśrny więc np. aa pyiaiie ucznia szkoły jmdstuwowcj. co znaczy wyraz „ładcuwmir. odpowiedzieli; J^Acasmk je»- K taki pnibytogizjr_s « którym poraiiuęeo wnktaki pośrednie", k> Daprawltipoddniej popełnilibyśmy bł^l zwany po łacinie ignotum per Ig. notum, czyli „nirziune prrei nieznane". Błąd ten pnlcja na tym. te budując dla kogoś dolnie •; niezrozumiałego wyrażeniu. posługujemy się w definiensie wy-lażcr ismi również niezrozumiałymi. Definicja tuka nie ino/c więc łpclnić *wc-go zadania Oczywiście dla tnkiej osoby, która wic dokładnie, jakie jest znaczenie terminu „poliiyloglznr, podano wyżej ćefiricja bylahy poprawna.

IJcflnlcJu równościowa nic nnto zowierad wyrazu definiowanego w defi-niensiu. Błąd wykraczający przeciwko tej /madzie nazwano utem per idem, czyli „to sonxi przez, to snino”. Inaczej tego rodzaju błąd na/ywn >ię takt© błędnym kolein; przy czym rozróżnia się błędne kolo bezpośrednie i pośrednie.

Błędne kolo bezpośrednie zachodzi wówczas, gdy w tej samej definicji wyraz definiowany /ostaje powtórzony w definirnsie. Np. „Logika jasl to nauka o logicznym myśleniu". W praktyce tego rodzaje błąd zdarzu się jednak rzadko, gdyż jest on łaiwu dostr/rgalay.

Błęd-.C kolo pośrednie dotyczyć może k;Bcu definicji hdcitii, te np. wyrażenie a definiowane j»t pnty utyciu wyrażenia B. następnie B - przy użyciu kodcu lo Cdefiniowano >?%i znów przy użyciu wyrażenia A. Błąd tego rodzaju Jest oczywiści© widniejmy do wykryciu,

Wreszcie, poprawna deflnlojn powinna być adekwatna, to znaczy zakresy ilofiniendum i dcfinlonsu muszą być jednakowe, czyli pozostawać w stosunku wmitMifLŁ

4Z

Jeżeli definiens jeat nadrzędny w stosunku dodclinicndum, to definicja tticu jsst za szeroka. Np. „Tcroioortr jr-st to przyrząd do mirr/mit". Co jirawda, każdy termometr jest przyrządy do mierzeniŁ ale nic na ralwról; nie każdy przyrząd do mierzenia jol termometrem.

Jeżeli deflnien* jssi podrsęthy w stosunku do definiendum. (o definicja taka jrst za wąska. Np. „Termometr jest to przyrząd do mierzenia temperatury łódzkiego ciała". Przecież nie każdy termometr jest przyrządem do mierzenia temperatury ludzkiego ciało.

Jeżeli zakresy definiendum i definiensu krzyżują się. to utka definicja jest jednocześnie za szeroka i za wąska.

Czasami zdarza się, że ktoś budują.- definicję typu klasycznego dobierze f/,w. rodzaj (genus) z. innej kategorii bytów niż ta, do jakiej należy definiendum. Np. „Miłość jest to taka rzecz, że dwie osoby chcą być ciągle razem". TPgo rodzaju błąd nazywa się błędem przeminięciu kutcgorliilncgo. Wówczas, lak j#k w powyższym przykładzie, zakresy definiemltiin I deflniensn wykluczają .się; żnina miłość nic jest bowiem rzeczą.