skanuj0013 (15)

Koncepcja poznania:

Platon był racjonalistą, genetycznym, gdyż uważał, że wiedza posiadana przez człowieka jest mu dana niezależnie od zmysłów i od doświadczenia. Był on również racjonalistą, metodologicznym, gdyż twierdził, że tylko poznanie oparte o rozum ma wartość naukową. Tyika rozum wystarczał db poznania.

Poznanie powinno być poznaniem idei—oryginałów, a nie kopii rzeczywistości. Idee sąniedostępne zmysłem, dlatego też poznanie zmysłowe jest bezwartościowe.

Uważał, że jeżeli ktoś z nas pragnie poznać coś w sposób „czysty”, musi „wyzwolić się” od ciała i tylko samą duszą oglądać meczywistość „samą”

Myślenie jest niezależne od poznania zmysłowego. Poznanie zmysłowe jest tylko okrngą do poznania' idei. Poznanie nie jesr procesem przechodzenia od niewiedzy do wiedzy, lecz jest to proces przypominania.

\ y

V

<\

9. /ARYSTOTELES

yMetafcy.tei — pojecie siabstasiej I:

Metafizyka - dziedzina zajmująca aę bytem jako takim. „META TA FIZYKA”—„TO CO PO FIZYCE” Substancja - są to konkretne rzeczy, pojedyncze elementy, czyli byt zachowujący tożsamość. Wszystko można sprowadzić do substancji.

Substancja sldada sie z formy i materii.

Materia — jest czymś nieokreślonym, ani nie jest jednostkowa, ani ilościowa. Istnieje we wszystkich bytach SjpOtryiCżLi Tyki—it v/    'jest Mrczęśdąjest niezrnszszałna, czyli wieczna. (Np. naatejątgirie spiż; a

&rmąjq zarys Imztałtu, połączeniem obydwu będzie posąg jako „całość”)    ”

-    jest tym,- dzięki czemu danarzecz jest tym,-czym jest Forma wytwarza I kształtuje danąrzecz z

określonego materiału. (Np. z jednego marmuru można wyrzeźbić posąg i wybudować dom. -Różnica między posągiem a domem nie wynika z marmuru -ho jest oa taki sam— lecz z fesmy ukształtowanej ręką człowieka).    •.

vW prayesymy metafeyczae:

I- - --przjtczynet materialna - ( z ezćgo?-yczyłr sanmnateriaj jest podłożem stawania się czegoś'^-'

U przyczynajbrmabia—{ wedle czego? ) czyli pozwala, określić kształt    ^s

EL przyczyna cprawcza - ( kto lub' co jest sprawcą? ) czyli aby coś powstało musi być oddziaływanie impulsu zewnętrznego

IV przyczyna celowa—( z jakiego powodu? ) czyli ceł jest niezależny od naszej woli, np. wsadzając ziarenko celem jest, aby wyrósł kwiat, ale to nie zależy od nas.

Przykład - budowa domu: PizjUuimjący do budowy domu musi mieć budulce/przyczyna materialna /.łfetwird budowlany pad -wpty^/cm, budowania przybiera Jcszhdt domu / przyczyna formalna L Budowa dochodzi do slcutlai    budoradczyni ] przyczyna

sprawcza. /. Budo    dottsi. przyświeca bta-ećlouy cel, do łdórego realizacji zmierzają/przyczyna osiowa /.

X ' N J /

U Akt i HŁOŻaosć:

Aid - • wg Arystotelesa pojęcie aktu jest pojęciem ogólnym, którego nie można zdefiniować, lecz opisać.

Jest to jakiś typ ruchu lub też coś co się oznaczana sposób ruchu. Np.: posąg Hermesa jest w możności • w drzewie przed wyrzeźbieniem, a z chwilą, gdy go rzeźbiarz wyrzeźbi w lytn drzewie, posąg len Jest w akcie”, c2yli ma akt, awięc rzeczywiście jest posągiem Hermesa.

Możność - jest pewną dyspozycją przedmiotu, który może podlegać różnym zmianom. Możność jesl brakiem aktu, jest to dyspozycja do aktu, który może lub ma zaistnieć. Np.: linia jest w możności kwadratem, gdyż ■ można ją ułożyć w Formę kwadratu, manrur jest w możności posągiem, gdyż można zniego wykuć posągitp.