skanuj0015

82

sprawdzić, czy wypełniły one należycie odpowiednie kategorie celów i ewentualnie uzupełnić kategorie deficytowe);

6)    sformułowanie celów operacyjnych i sprawdzenie jakości ich redakcji;

7)    sprawdzenie operacyjności sformułowanych celów (należy wyobrazić sobie egzamin, który by umożliwiał sprawdzenie czy sformułowane cele operacyjne zostały osiągnięte);

8)    sprawdzenie trafności celów operacyjnych (uświadomienie sobie, czy na podstawie powyższego egzaminu możliwe jest podzielenie uczniów na tych, którzy osiągnęli cel ogólny i nie osiągnęli tego celu)¹.

Do formułowania celów operacyjnych wskazane jest używanie takich słów jak: umie, zna, rozumie, potrafi, wymienia, wskazuje, wykonuje, określa, podaje, oblicza, uzasadnia, objaśnia, ceni itp.

Przykładem celu ogólnego, realizowanego w ramach edukacji historycznej, może być np. ukształtowanie postaw patriotycznych uczniów. Natomiast celami operacyjnymi, służącymi realizacji powyższego celu, mogą być następujące sformułowania:

-    uczeń zna podstawowe fakty z historii Polski;

-    uczeń zna polskie tradycje wojskowe i narodowe;

-    uczeń zna treść hymnu narodowego;

-    uczeń zna bohaterów narodowych i inne szczególnie zasłużone dla narodu polskiego osoby (np. ze świata kultury, polityki, gospodarki, sportu);

-    uczeń umie się zachować w czasie grania hymnu państwowego;

-    uczeń rozumie potrzebę prowadzenia w szkołach edukacji patriotycznej;

-    uczeń jest gotów w przyszłości do obrony suwerenności i niepodległości Polski;

-    uczeń ceni sobie fakt, że jest Polakiem, podkreśla to w stosownych okolicznościach;

-    uczeń, przebywając indywidualnie za granicą, godnie reprezentuje Polskę;

-    uczeń chętnie uczestniczy w uroczystościach o charakterze państwowym;

-    uczeń potrafi zwrócić uwagę innym ludziom na zachowanie ubliżające godności Polaka;

-    uczeń potrafi przedstawiać argumenty świadczące o wkładzie Polski do dorobku cywilizacyjnego w skali europejskiej i światowej i ich bronić itp.

Przedstawiona lista celów operacyjnych nie wyczerpuje z pewnością wszystkich możliwości, ale nie o to przecież chodziło. Mają one służyć tylko jako przykład. Dużą trudnością w konstruowaniu celów operacyjnych do powyższego celu ogólnego jest to, że ma on w dużej mierze charakter emocjonalny. Dużo łatwiej jest konstruować cele, które mają charakter bardziej praktyczny. Przykładem takiego celu ogólnego może być następujące sformułowanie: „Opanowanie umiejętności posługiwania się mikroskopem”.

B. Niemierko, Między ocenąop. cit., s. 81.