skanuj0039 (3)

Inną metodą domieszkowania kryształów ZnfHełSCNkl jest strącanie osadu w obecności 0,02% roztworu CoCU. Znowu nie dopuszczamy do strącania się ciemno-niebieskiego ColHeTSCNjA natomiast obserwujemy powolne powstawanie jasno-niebieskiego osadu mieszanego (Zny+CoJfHgtSCNkł. Zmiana barwy w tym przypadku jest mniej charakterystyczna niż dla Cu²*

Przedstawiony tok analizy systematycznej nie jest jedyną metodą ustalenia obecności kationów 3 grupy analitycznej. Typowe postępowanie „niesystematyczne” polega na wstępnym rozdzieleniu kationów tej grupy na dwie podgrupy i na późniejszym wykrywaniu poszczególnych kationów, najczęściej reakcjami wybiórczymi.

Jeżeli do roztworu soli (azotany lub siarczany) kationów 3 grupy dodamy nadmiar roztworu NaOH i zawartość probówki zagotujemy, wówczas w osadzie znajdą się wodorotlenki wszystkich kationów poza Al^}+ i Zn²⁺.

W ten sposób, po odwirowaniu otrzymujemy roztwór zasadowy, w którym oczekiwać możemy obecności jonów |AI(OHk] i |Zn(OH)₄]²'. Analizę roztworu już opisaliśmy.

Pozostałe kationy omawianej grupy wykrywamy w osobnych próbkach roztworu. Zacząć powinniśmy od ustalenia obecności Fe²⁺ i Fe^3ł czego i dlaczego obawiamy się, podaliśmy już wcześniej. Przypominamy tylko - przede wszystkim próba z K₃[Fe(CN)₆], żeby „zdążyć” wykryć jony Fe²* (zanim zostaną utleń i one).

Pewne trudności w ocenie wyników reakcji charakterystycznych, mogą się pojawić w związku z obecnością większej liczby różnych kationów w roztworze analizowanym. Dla przykładu wyobraźmy sobie wykonanie reakcji z dimetyloglioksymem w roztworze, który oprócz jonów Ni²* zawiera także Fe³⁺. Wytrącanie różowo-czerwonego osadu Ni(HDMG)₂ przeprowadzamy w obecności NT I₃aq. Środowisko to wywołuje reakcję jonów Fe³*:

Fe³'+ 3 NH₃aq + 3 H₂0 *2 FetOffl, +3 NIL¹

rudo-brązowy

Jeżeli stężenie jonów Ni²* jest niewielkie w porównaniu ze stężeniem Fe³⁺, wówczas osad FcfOHii może utrudniać zauważenie Ni(HDMG); W takiej sytuacji, środkiem zaradczym jest użycie stężonego roztworu amoniaku. Jony Ni²* przechodzą w rozpuszczalne niebieskie jony kompleksowe:

Ni^2ł + 6NH₃aq Ti [Ni(NH₃)₆]²⁺

stężony

natomiast jony Fe³’ strącają się w postaci PeCOIIk Po odwirowaniu tego osadu, do próbki dodajemy roztwór dimetyloglioksymu. Tym razem strąca się już „czysty” różowo-czerwony osad NiiHDMGK

Poświęćmy teraz nieco uwagi reakcjom redox towarzyszącym wykrywaniu manganu. W trakcie analizy systematycznej, jony Mn²¹ w środowisku silnie zasadowym utleniane są roztworem H₂0₂ do uwodnionego MnO>. Możemy to zapisać w dwu etapach:

1⁰ wytrącanie MnfOHT Mn^2ł + 2 HO* żt MntOHT 2° utlenianie do Mn0₂ MnCOHb + H,Q, -+ MnO, + 2 H,0

biały    brązowy

MnfOHb + 2 HO~ Ti MnO, + 2 H,0 + 2 e 1 H₂0₂ + 2 e 2 2 HO    1

Aby tlenek manganu(IV) utlenić do jonów Mn(V musimy m. in. radykalnie zmienić środowisko (na roztwór HNO?) i użyć bardzo mocnego

77