Skanuj0107

214

Klucz do tekstów i ćwiczeń

4. Sobre Goya y su arte se han escrito muchos libros. Juan le cuenta a guel cómo era Goya cuando era joven. Hay muchas leyendas sobre la vldl Goya. Dicen que, siendo joven y de sangre ardiente, no rehuia ninguna roy callejera, que era amante de los toros y apasionado de las mujeres, y se V a menudo envuelto en aventuras. Una vez escaló las tapias de un conv»J> de monjas, y, sólo gracias a la mediación del embajador espańol, pudo libr# del patibulo. El amor mśs grandę de Goya y su mejor modelo era la duqU#łi de Alba.

Krzyżówka

1

LEKCJA »

Temat do rozmowy: Mikołaj Kopernik

—    Co to (jest) za książka, Michale? Czy mogę ją zobaczyć?

—    Tak, oczywiście. To jest książka wydana przez Uniwersytet Narodowy Meksyku dla uczczenia Uniwersytetu Krakowskiego z okazji sześćsetnej rocznicy. Czytając ją znajdziesz wiele rzeczy o Polsce, które cię zainteresują, a poza tym jest napisana po hiszpańsku, przez wybitnych naukowców Meksyku.

—    (To) Bardzo interesujące, i widzę tu szkic poświęcony Kopernikowi, co szczególnie mnie interesuje, gdyż cały świat obchodzi obecnie pięćsetną rocznicę jego urodzin.

„24 maja 1543 roku, we Fromborku, stolicy byłej Warmii, umiera Mikołaj Kopernik w wieku 70 lat. Na szczycie Wzgórza, które dominuje nad miastem znajduje się wieża, w której Kopernik przeprowadził większość swych ob-

Klucz do tekstów i ćwiczeń

n>i wacji i napisał swe monumentalne dzieło, zatytułowane „O obrotac_; ^ g|_pr HWmisłdch”. Na łoiu śmierci otrzymuje pierwszy egzemplarz (swego) tj_yj_ei_a wydrukowanego w Niemczech, a w nim, obok zasadniczego wkładu do _t _

......... znajduje się zarodek nowej postawy intelektualnej, która z ^,JRSs5_Vwem

i /nr,u zakwitnie jako naukowa metoda badawcza.

Mikołaj Kopernik był człowiekiem nauki. Będąc jeszcze bardzo •imituje matematykę w Krakowie w roku 1491 i słucha z pasją nauki _as|_ro. mmiii, wykładanej przez profesora Alberta Brudzewskiego. Następnie?*. _utj_aj_e »li; do Włoch, gdzie rozpoczyna swe obserwacje astronomiczne pod hierun-li Inn Domenico-Maria Novarra. W latach 1499—1500 studiuje ^ma^matykę w lizymie i wreszcie otrzymuje w Ferrarze tytuł doktora prawa kanon?^,,^

W 1502 r., po powrocie do ojczyzny, przyjmuje święcenia kapłańskie, ^ó^niej' /ustaje mianowany kanonikiem Fromborka, Tu spędzi Kopernik reszty. ^ życia, poświęconego zajęciom duszpasterskim i formułowaniu (swej) t%_orjj

Jest bardzo prawdopodobne, że w roku 150? Kopernik miał już ^^pełnie jasną ideę swego systemu i że do roku 1512 opracował go w najdrobn    ^

■zczegółach. Jednakże, autor czuł wyraźnie, że podnosi sztandar buntu .laremu światu scholastycznemu, i że zbliża się wałka na śmierć j życie między dogmatem i naukową interpretacją przyrody. To przekonanie *,_v,._tj_2y. mało wydanie jego dzieła, napisanego już w 1530 r...

Dzieło Kopernika można zreasumować stwierdzając: poszerzył -Horyzont u wymiary niespodziewane uwalniając Ziemię od jej tradycyjnych zobiektywizował wiedzę przyznając człowiekowi miejsce, na które    ^

zasługuje; ustanowił metodę naukową, dając myśli nieprześcignione ix^_ry .dzię ucząc ją rozróżniać między tym, co jest rzeczywiste, a tym co jest |j_OJ:orae’

Kopernik zasługuje w całej pełni na tytuł: Twórcy współczesny.    ‘

nomii”.    J as -

Ćwiczenia

1.    1. El libro ha sido editado por la Bniversidad de Mćxiep» en V .    •»

a la Universidad de Cracovia. 2. Se celebraba el ąuinientos aniyersa^j^ _?j_e nacimiento. 3. El titulo es: “Sobre las revoluciones de las esferas ę^i_e-tes" 4. Copernico lo recibió ya en su lecho de muerte. 5. En Cracovia    _t. *

estudió matemóticas y astronomia. 6. Copćmico recibió el titulo de doctor en derecho canónico. 7. Copernico, al volver a Polonia, se, dedica a rrj_A ‘^_eres eclesiasticos y a la formulación de su teoria. 8. Era la cor.yicció^

de

se avecinaba una lucha a muerte entre el dogma y ła interpre-iaeión _M

de. la naturaleza. 9. La obra de Copernico enseńa a distinguir lo    j₀

aparente. 10. Copernico merece et titulo de fundador de la astron_r,J*. *

,    błma mo

derna.

2.    — En este libro, editado en homenaje a la Uniyersidad de ^ _covia se dice, hablando de Copernico, que este, merece el titulo de: Fund^ j,.’ astronomia moderną. — Creo que lo merece eon toda justicia. Des^,^ ^ ^