Terminologia Łukaszowa
Tytuł Soter - Zbawiciel występuje 4 razy (2 razy - Łk 1, 47; 2, 11; 2 razy - Dz 5, 31; 13, 23).
Soter ija- zbawienie 4 razy w Ewangelii.
Sodzo_- w Łk i Dz, u Mk - 14 razy, u Mt - 15 razy.
Ijebrajskie jasza - zbawić, ocalać. Ma ono wpływ na soteriologię Łukasza. Istotne poglądy w tej kwestii przedstawił Hans Conselman w swoim dziele „Środek czasu”. Dał klucz pod podział historii zbawienia. Stwierdza on, że Łk podzielił historię na trzy okresy:
I - okres Izraela
II - okres działalności Jezusa
III - okres Kościoła
nie jakimś novum. Podobny spotykamy już
Podział ten ma oparcie na następujących tekstach: Łk 16, 16, Łk 22, 35-37. Conselman twierdził, że okres Izraela to okres proroctw i przygotowań do pełnego zbawienia sięgającego aż do Jana Chrzciciela. Okres działalności Jezusa wg „Środka czasu” to czas Jezusa był przedsmakiem zbawienia, które nadejdzie na~końcu historii. Wg niego łukaszowe „dziś” często występujące w Dz nie wskazuje czasu działalności Jezusa i Jego działalności zbawczej. Po pokonaniu szatana na pustyni przez Jezusa (Łk 4, 13) zdaniem Conselmana zakończyła się działalność szatana i jego aniołów, mówi: „otwiera się czas wolny od szatana i pokus”. Po czasie Jezusa następuje czas Kościoła, który jest czasem misji apostolskiej.
Zaproponowany przez Conselmana podział w_1926r. u H. von Baera (czyt. Ber), który biorąc pod uwagę pneumatologię Łukasza podzielił historię na trzy okresy:
Okres I - okres ST - gdzie Duch Święty został obiecany
Okres II - życie Jezusa - Duch Święty ukazał się i rozpoczął swoje działanie w osobie Jezusa Chrystusa
Okres III - okres Kościoła - gdy Duch Święty zstąpił na wspólnotę - Apostołów.
A więc widzimy tutaj wyraźne podobieństwo do teorii Conselmana.
_W tekstach, które posłużyły Conselmanowi nie dostrzegamyjtego^lmjpodziąłuJ^tak: Łk 16r16 - brak trzeciego członu. / Rasco/ uważa, że tekst ten sugeruje ciągłość Historii Zbawienia, a nie podział. Łk 22, 35 - 37 „Nie stwarza podstaw, aby mógł być wskazany trójpodział Historii Zbawienia. Tekst ma na uwadze historię Kościoła, a zakończenie tragedii w Ogrójcu jako zapowiedź zbawczych dzieł Bożego Sługi.
Współczesne badania struktur wykazują, że u jej podstawv dwupoziomowy podział: zapowiedź i~Wy^i^niŁIZąpowiedź to_narodzenie Jezusa Chrystusa. Wypełnienig-lo misja Jana Chrzciciela i misja^Jezusa/ Enst/proponuje trójpodziałową strukturę na: ST, ^ezus i dopełnienie (Dz). Jednak i ten podział niejestzbyt trafhyTgdyżńie można dopełnić czegoś co zostało^już-wypełnione - Jezus wypełnił wszystko do końca. Kościół kontynuuje misję Jezusa Chrystusa. Zatem krytyce zostają poddane okresy: okres Izraela i okres czasu Jezusa. Conselman brał koncepcję żydowską, dotyczącą pojęcia_„kQńca czasów” (przykładem tego może być^opowieść óliawfóćonym złoczyńcy).
Krytyka poglądów H. Conselmana. Dokonali jej 11/ Flenger/„Zbawienie i historia”. E. F. Bozon' uważa, że formuła „Środka czasu” nie ma racji, bo Objawienie i Historia Zbawienia idą w parze. Dla Łk zbawienie identyfikuje się z historią świecką. Conselman przekreślił grzech pierworodny, gdy stwierdził, że czasy Chrystusa były wolne od szatana i pokus (zob. Łk 4,3; Łk 8, 26n; Łk 11,14 - 20) - Jezus wypędza złe duchy, a więc nie
15