slanowanie 4

rzucane na zewnątrz i przykleja się do zdobyczy, a ponieważ jest kurczliwe przyciąga zdobycz. Kolloblasty są stale uzupełniane i rozwijają się z komórek interstycjalnych, porozrzucanych w ektodermie.

Układ nerwowy jest podobnie zbudowany jak u parzydełkowców. Składa się z sieci komórek nerwowych, wielobiegunowych, występujących u podstawy ektodermy. Sieć zagęszcza się u podstawy płytek.

Pod ektodermą leży gruba warstwa, homologiczna do mezoglei u parzydełkowców, ale mająca wyraźnie charakter tkanki łącznej mezenchy-matycznej. Zawiera ona, oprócz elementów komórkowych spotykanych także u parzydełkowców, gładkie komórki mięśniowe. Pod rzędami płytek komórki mięśniowe zagęszczają się w pęki.

Komórki endodermalne, wyścielające jamę chłonnotrawiącą, tworzą nabłonek niski, wyposażone są w pojedyncze witki. Spotyka się tu komórki gruczołowe produkujące enzymy trawienne, komórki pochłaniające cząstki pokarmowe i osobliwe skupienia komórek, zwane rozeta-m i. Konąórki w tych skupieniach otaczają kanały prowadzące do mezoglei, a ich powierzchnie ograniczające kanały są orzęsione. Przypuszcza się, że są to struktury o znaczeniu osmoregulacyjnym.

Układ chłonnotrawiący zaczyna się otworem gębowym, który prowadzi do długiej ektodermałnej rury (stomodaeum), sięgającej daleko poza środek ciała do półkuli aboralnej. Rura ta zwana jest popularnie gardzielą. Ściany jej są pofałdowane, pokryte głównie komórkami orzęsio-nymi, pomiędzy którymi spotyka się nieliczne komórki gruczołowe. Gardziel uchodzi do części endodermalnej, lejkowato rozszerzonej, zwanej żołądkiem, od którego odchodzi 5 kanałów. Dwa kanały schodzą w dół (ryc. 41 A), wzdłuż gardzieli, w kierunku otworu gębowego i kończą się ślepo. Z boków żołądka, w płaszczyźnie poprzecznej, wychodzą dwa krótkie kanały rozgałęziające się na trzy części. Środkowe odgałęzienia tych kanałów dochodzą do pochewek ramion, a boczne, zwane interradialny-mi, schodzą nieco w dół i tu rozdwajają się. Końce tych ostatnich odgałęzień połączone są z pionowymi kanałami, biegnącymi pod pasami rzędów płytek. Piąty, ostatni kanał, wychodzący ze szczytu żołądka, biegnie w kierunku narządu zmysłowego. W okolicy tego narządu rozgałęzia się na 4 kanały końcowe, uchodzące na zewnątrz, zwane odbytowymi (analnymi), ponieważ przez nie usuwane są resztki niestrawionego pokarmu. Widzimy, że system kanałów, w obfitej mezoglei, sprawnie rozprowadza pokarm. Żebroplawy trawią, podobnie jak parzydełkowce, częściowo ze-wnątrzkomórkowo, częściowo wewnątrzkomórkowo.

Bakterie bioluminescencyjne zamieszkują komórki endodermalne.

ROZMNAŻACIE I ROZWÓJ

Wszystkie żebropławy są hermafrodytami. Rozmnażają się płciowo. Tylko formy bentoniczne mają zdolność do rozmnażania wegetatywnego, poprzez oddzielanie z brzegu fragmentów ciała (laceracja).

Gonady, pochodzenia endodermalnego, powstają na ścianach pionu wych kanałów układu chłonnotrawiącego, biegnących pod rzędami pi; i tek. Zapłodnienie jest zewnętrzne lub wewnętrzne... Jaja wydostają ią na zewnątrz poprzez otwór gębowy. U gatunków o zapłodnieni mi wnętrznym jądra mają kanały z otworami uchodzącymi na powim .Hnii ciała. Spotyka się zbiorniki nasienne, w których magaz3mowane są ) • I< m niki.

Bruzdkowanie jest całkowite, wyspecjalizowane, właściwo tyllm bropławom. Od początku jest dwusymetryczne, nawiązujące do :;ym .u postaci dojrzałych i ściśle zdeterminowane. Gastrulacja zachodzi pi epibolię. Z mikromerów powstaje ektoderma, z makromerów cmhl<i.|.    ₍

Część mikromerów wędruje pomiędzy ektodermę i endoderinę i .• > i, powstają komórki mezenchymatyczne i mięśniowe. Można je win , żać za zaczątek środkowego listka zarodkowego (mezodermy).

Gastrula rozwija się w wolnopływającą larwę zwaną cy d i p |> .    ,

która przypomina postać dojrzałą, ale ma kształt kulisty.    U n

bropławy, tarczo watę czy taśmo watę, przechodzą przez to stadni n. dzo ciepłych porach roku larwy niektórych gatunków mogą pi -■ i., komórki rozrodcze, później następuje u nich regresja gonad, n

rozwój w kierunku postaci dojrzałej z ponownym wyksztal.....

gonad, jest to tzw. dissogenia.

SYSTEMATYKA

Żebropławy dzieli się na trzy rzędy: Tentaculifera, Plutych n< .■ na podstawie rodzaju wykształcenia narządów ruchu i ramion

Rząd: Tentaculifera ^

Synonim: Tentacalata

Rząd obejmuje najbardziej typowe żebropławy, o ks/1nI. n i •. lub dzwonowatym, z długimi ramionami, a także gatunki n< w płaszczyźnie ramion, z silnie skróconymi ramionami.

Hormiphora plumosa, o kształcie kulistym, zamieszkuje i Im ziemne.

Pas Wenery — Cestus ueneris ma ciało silnie wydlu .....

Dochodzi do 1,5 m długości, przy ośmiu cm szerokości. < o m , i uległ wydłużeniu w płaszczyźnie strzałkowej tak dalece, A |"hI i gi jak całe ciało. Występuje w większości mórz.

Rząd: Platyctenea    y

Gatunki tu zaliczane są silnie zmienione, przypomina ją wirki. W stadium dojrzałym rzędy płytek są silnie .•mini ■ nn zupełnie nie występują. Ramiona występują tylko n Im ' mi