Socjologia Kosi�skiego (20)

duo, Kor kon nati cało Jęcz

się

ko\\ Roz nost

loga typl post

oej myt nici

orie na ; łącz czaj sam

4 Jaka jest uMnioa mifdzy determlnismem feocraficsnym a poaybllizmem

(Maya?

5 Oo to są demofraflcr: o uwarunkowania ycia »po*a 'znego?

9 W czym prsede wszystkim przejawiają się ekonomiczne uwarunkowania ^ społecznego?

T. Omów wzajemne odcic. alywanie stosunków produkcji 1 stosunków społeczny 8. Fratdstaw naukowe, filozoficzne i socjolon : no-etnograficzne ujęcie kultur 9 Jakie są podstawo ar mechanizmy wpis su kultury na życie społeczne?

10 Co to jest kultura masowa i jakie są jej kierunki oddziaływania na spoloczet. stwo?

VI. OSOBOWOŚĆ I POSTAWY — JEDNOSTKA I SPOŁECZEŃSTWO

ł. SOCJOLOGICZNA KONCEPCJA CZŁOWIEKA

Wiele teorii głosi, że człowiek jest istotą składającą się z elementów biopsychospołecznych. W teoriach socjologicznych najistotniejszym z nich jest element społeczny, czyli osobo w ość. Stanowi ona specyficzny twór kulturowy dwojako powiązany z życiem społecznym, me tylko bowiem jest produktem tego życia, ale i współwyznacza przebieg zjawisk i procesów na nie się składających. Pierwszy rodzaj tych pjwiązań znamy z opisu kulturowych mechanizmów kształtowania osobowości, drugi natomiast wymaga omówienia.

Nieliczna część ludzkich zachowań, jak skonstatowaliśmy analizując biologiczne uwarunkowania życia społecznego, ma instynktowny charakter, większość natomiast jest zdeterminowana kulturowo, stanowiąc manifestację określonych cech osobowości. Oso bo troić społeczna, czyli zin-ternalizowana kultura, silnie się odciska na zjawiskach i procesach zachodzących między ludźmi, a tym samym i na życiu społecznym. Szerzej jest ona definiowana jako dynamiczna organizacja idei, postaw i nawyków nadbudowanych nad naturą biologiczną. Wpływ osobowości na życie społeczne jest bogatszy i wszechstronniejszy niż natury ludzkiej, wyznaczającej pewne rodzaje zachowań, które są najbardziej istotne we wczesnym etapie rozwoju osobniczego.

W socjologicznycłukoncepcjach człowieka, oprócz osobowości i składających się na nią postaw, jako komplementarne z nią występuje zagadnienie „natury ludzkiej”. Oba te, a w rzeczywistości nawet trzy, problemy będą dalej odrębnie analizowane. Aby już we wstępnych wywodach te filozoficzno-psychologiczne tematy przybliżyć odwołajmy się do przykładu. Dwie przełożone pielęgniarek kierując podobnymi zespołami pracowniczymi w podobnych szpitalach klinicznych, osiągają krańcowo różne efekty. Jedna zintegrowała podległy jej zespół pielęgniarski silnie identyfikujący się z wykonywanym zawodem i zakładem pracy. Zespół ten cieszy się dobrą opinią wśród lekarzy i pacjentów. Druga z nich jest bezradna wobec nadmiernej fluktuacji pielęgniarek i konfliktów, które występują w ich środowisku zawodowym oraz między nimi a innymi pracownikami szpitalnymi i pacjentami.