Sowizdrzał3

S o w i ź r z a ł

Jako wszyscy kmiecie z swoimi żonami na młodego Sowiźrzała skarżyli powiadając, jakim by on zuchwalcem i oszczercą był; tenże siedząc na koniu za ojcem na ludzi zadek wypinał

Gdy już Sowiźrzał ku latom przyszedł, jak już z małego był wychowań, dziwne a rozmaite figle między dziećmi wymyślał i jakoby jaka małpa po trawie się walał, aż do czwartego roku. Tak tedy w złości swej przyrodzonej rósł, im starszy, tym gorszy; aż wszyscy sąsiedzi nań uciążali i skarżyli przed ojcem, że wielkim łotrem był. Wysłuchawszy ociec ich skarg począł syna swego karcić mówiąc: — Co się dzieje, synu miły, że tak wszyscy sąsiedzi na cię skarżą? Powieclają, żeś przewrotny a wierutny łotr. — Sowiźrzał na to odpowiedział: — Miły panie ojcze! Wszak nikomu żadnej przykrości nie czynię; a jeśli to prawdę w sobie mam, wnet pokażę: wsiądź na swego własnego konia, a ja za cię wsiędę i pojedziemy sobie przez tę ulicę cicho, a przecie oni na mnie narzekać będą; a ja na to nic nie dbam.

Tak tedy ociec uczynił. Wsadził go za się na konia, a Sowiźrzał podkasawszy się dobrze wypiął zadek na ludzi. Ujrzawszy tę niecnotę jego, sąsiedzi z żonami swymi wszyscy za nim bieżeli łając a przeklinając go, że tak złośliwy był. Na to on rzekł: — Miły ojcze! Baczysz dobrze, że ja spokojnie siedzę, a żadnego nie prześladuję; a przecie ludzie powiadają, iżem łotr.

Ociec chcąc go doświadczyć posadził go przed się na koń, aby nań nie narzekano. A lubo synek z [sjpokojem siedział, jednak swojej przyrodzonej złości zataić nie mógł; na ludzi gębę zakrzywiał i język wyszczyniał. Ludzie się temu bardzo dziwowali i niewymownie łajali. Ociec rzeki: •— Zaiste, synu, w nieszczęśliwąś się ty godzinę narodził. Uznaję po tobie, żeś cichy, a przecie

ludzie na cię uciążają i ciebie współ ze mną sro-

moeą.

Potem dla uwarowania hańby z miejsca się onego i uszył, bo syna bardzo miłował; i brał się do magdeburskiej ziemie⁰, z której żona jego rodem była. Tam ubogi starzec niedługo był żyw; żonę, dzieci w wielkim ubóstwie zostawił.

A Sowiźrzał, lubo rzemiesła żadnego nie umiał i do niego żadnej chęci nie miał, będąc w szesnastym roku jednak za swym kuglarstwem i błazeństwem wszędzie miejsce i pożywienie dobre miał, wedle starego przysłowia: błaznowie się najlepiej mają.

Juko Sowiźrzał w jutrznią wielkonocną grę przykroił, że pleban i kucharka z chłopy za łby chodzili

( idy się już Wielkanoc przybliżała, pleban rzecze do łowi/.rżała, sługi kościelnego: — Jest tu ten obyczaj, l.o eldopi na Wielkanoc komedyją jaką stroją⁷, prawie vv ten czas, kiedy Pan Chrystus z grobu wstaje. Ty leż około lego musisz pomóc radzić; owszem by bardzo dóbr e było, by to kościelni słudzy sami sprawili.

."•owi rzal myślił, jakoby ta komedyją być miała i'li lupy, i rzecze do plebana: — Wszak tu nie masz ■ dm-ęo chłopa uczonego. Musicie mi waszej kucharki po ,i vi’, l)o ona umie dobrze pisać i czytać.-— Pleban i . • •    :    We n i i j sobie na pomoc, kogo zgodnego wiesz;

mu]o kucharka także też pierwej przy tym bywała.

Więc l.o się kucharce spodobało i chciała być aniołem • pi obie, bo umiała pieśń anielską dawną. Potem So-\ i i d md i a l i I na dwu chłopów; ci chcieli być Marylami ¹ I mmi I jednego po łacinie rytmu swego. A ple-biin le i a 1'aiia IJoga i miał grobu wstać.

1

f>5