STR230

Na pytanie kim jest nauczyciel obecnie, nauczyciele odpowiadają:

„Jest przede wszystkim człowiekiem sfrustrowanym, znerwicowanym, niedocenia nym w swojej zawodowej roli, lekceważonym, źle opłacanym i niepewnym jutra, jer tłumiony i ograniczany w swoim działaniu, bez wsparcia i pomocy i bez wpływu na decyzje natury pedagogicznej, nie ma autorytetu i autorytetem nie jest".

Kim jestem?

„Osobą do wszystkiego, do nauczania, wychowania, sprzątania klasy, mycia okien zastępowania rodziców, w potrzasku coraz większych wymagań, nie znajduję ani czasu ani możliwości na spokojne przemyślenia i dyskusje intelektualne, wykonuję zawód, by wyżyć, ciągle coś zaniedbuję albo dom i rodzinę, albo pracę, dając tak dużo z siebie, otrzymuję tak mało.

Idealizacja

W odpowiedzi na pytanie o ja—idealne, tzn. kim może i kim powinien być nauczyciel ponad 90% respondentów charakteryzuje własne standardy w kategoriach wartości. Są to wartości humanistyczne, podmiotowe, interpersonalne oraz wartości intelektualne i prak-seologiczne. Tylko nieliczni identyfikują nauczyciela z jego społeczną i tradycyjnie rozumianą rolą edukacyjną.

Kim powinien być nauczyciel?

„Przede wszystkim cierpliwym, życzliwym i pogodnym wychowawcą, dla ucznia autorytetem i przyjacielem, komunikatywny, ale z dystansem, otwarty, oczytany, wysoko wykształcony i stale się dokształcający, szanowany i ceniony przez społeczeństwo, dobrze opłacany, powinien być człowiekiem wolnym i umieć kształtować umysły wolne i otwarte, powinien być tym, który umie wskazać sens i wartość kształcenia.

Obecna sytuacja nie pozwala na to, by nauczyciel był tym, czym być może i być powinien".

Projekcje

Kolejny problem badawczy miał charakter prowokacji i odwoływał się do systemu antycypacji i ja—przewidywanego.

Uzyskany w badaniach opis wizji zawodu nauczycielskiego w perspektywie XXI wieku odniesiony został do identyfikacji z rolą zawodu (68% badanych) i do identyfikacji z określonym systemem wartości (18%).

Na uwagę zasługuje fakt, iż 11% badanych nauczycieli zdystansowało się wobec tego problemu, stwierdzając, że nie jest w stanie wyobrazić sobie takiej perspektywy

230