u#5

dziem walki jest czarodziejski flet, którego muzyka przywabia szczury, obezwładnia je i powoduje ich utopienie.    y

Sebyła i tu wybrał rozwiązanie poetycko-mitologi-czne. Szczurołap jest współczesnym Orfeuszem, którego muzyce posłuszne są siły złe, zagrażające światifcW ujęciu tym poezja, utożsamiona z muzyką, ma właściwości ocalające, obezwładnia ona siły, które sprzysięgły się przeciw dobrej części ludzkości. Szczurołap został ukazany w wielu różnych sytuacjach. W Panopticum Se-były spotykamy bowiem jeacze inne postacie, takie jak Jehowa, ksiądz i poeta^wybór bohaterów, miejsce ich lokalizacji oraz sposób CTeowania wskazuje, iż tutaj także jesteśmy świadkami degradacji różnych wartości i detronizacji^sób, które związane były ze sferą wartości „wysokich jFa część Panopticum jest po prostu magazynem idn—martwycł^lbo zaprzeczonych. Dobitnym tego świadectwem jestroostać Jehowy, która w poemacie Sebyły trafiła również do gabinetu figur woskowycl£\Wszystki(fokreślenia, odnoszące się do Boga ze Starego Testamentu, są zaprzeczeniem wszystkich jego cech i przymiotów, stanowią właściwie negację jggo boskości. \Sam Bóg został tu zredukowany do wymiarów rnarwego i zdegradowanego przedmiotuj^

Zestarzałeś się, mój Boże, zestarzałeś,

Opuściły cię anioły i szatany.

Siwobrody kiwasz głową za kryształem,

Głuchy jesteś, ślepy jesteś, zapomniany.

Dały ten utwór jest — z religijnego punktu widzenia — nieustannym bluźnierstwem i naigrawaniem się z Boga, a kolejne strofy utworu powiększają sekwencję szyderstw i zaprzeczeń atrybutów jego boskości..

Niższe piętro tego obszaru ukazał Sebyła w utworze pt. Ksiądz, mającym kształt polemiki szczurołapa

z postacią tytułową, również umieszczoną w panopticum. Oto główny motyw wypowiedzi szczurołapa:

f Tylko ja nie znam prawdy, a w twoją nie wierzą,

I nie znam tajemnicy człowieka ni gwiazd.

CGdyby podjąć próbę określenia postawy światopoglą- / dowo-filozoficznej Sebyły^poety, trzeba by ją chyba . ' wiązać \ agnośtyćyzmem/ Poszukiwanie prawdy i nie- 4 możliwość jej dosięgnięcia — oto dramat poezji Se-SyI^#Tii chyba znajdowały się przesłanki przekonań —Wyrażonych językiem poetyckim — bliskich także egzystencjalizmowi. Potwierdziłaby to niewątpliwie ? n analiza wybranych motywów twórczości autora Kotl-j certu egzotycznego —samotności, pustki, nicości, wreszcie — poczucia absurdalności świata."*

Szczurołap nie odniesie jednak ostatecznego zwycięstwa. Poemat zamyka bowiem część zatytułowana Śmierć fletu, zawierająca m.in. następującą strofę:

Zachodni wiatr kołysze wierzbą pustą.

Kołuje niebo młyńskim głazem przywalone.

Już nie ma czego pić zielonym ustom.

To już ostatni szum; to flet już kona.

\ Szczurołap traci więc swoją jedyną broń, pozostanie bezradny wobec złowrogich sił i wobec rzeczywistości^ Śmierć fletu oznacza klęskę szczurołapa i — czego można się domyślić — zwycięstwo szczurów oraz pozostałych przeciwników głównego bohatera. Jest zresztą rzeczą charakterystyczną, iż<*w poezji Sebyły każdy z bohaterów jest na swój sposób przegrany i „ulęga przemocy^feden z wierszy mówi o „tonącym poecie", w innym „poeci są oszukani, niepotrzebni nikomu", uczeni z innego jeszcze utworu nie są pewni swojego ostatecznego losu.

151