Picture9

52

którego potencjał jest niższy. Oznacza to, że metal bardziej aktywny chemicznie powoduje redukcję kationu metalu mniej aktywnego (bardziej biernego) chemicznie, wypierając ten metal z soli.

Uzgodnić równanie:

Na + FeS0₄ -» Na,S0₄ + Fe.

W równaniu nastąpiła zmiana stopnia utlenienia sodu i żelaza:

Na⁰ —> Na⁺, reakcja utlenienia, reduktorem jest sód Na⁰, który oddając elektrony, powoduje redukcję kationu żelaza (II) do żelaza Fe⁰.

Fe²* —-^e- - -> Fe⁰, reakcja redukcji, utleniaczem jest kation żelaza Fe²⁺, który przyjmując elektrony, powoduje utlenienie sodu do Na⁺.

Na⁰    -    e    -*    Na*    1-2

Fe²⁺    +    2 e    -*    Fe⁰    / • 1

2 2 Na⁰ + Fe²* -» 2 Na²* + Fe⁰

Ostatecznie równanie po uzgodnieniu przyjmuje postać:

2 Na + FeS0₄ -<• Na,S0₄ + Fe.

Reakcja dysproporcjonowania

Proces utlenienia i redukcji, w którym zmiana stopni utlenienia dotyczy atomów tego samego pierwiastka, nazywa się reakcją dysproporcjonowania.

Uzgodnić równanie:

Hg₂CU + NH₄OH HgNH₂CI j + Haj + NH₄CI + H₂0.

W równaniu nastąpiła zmiana stopnia utlenienia atomów rtęci:

Hg;* ———> Hg²⁺, reakcja utlenienia, reduktorem jest Hg²⁺, który oddając elektrony, powoduje redukcję atomów rtęci do Hg.

Hg²* —- — > Hg°, reakcja redukcji, utleniaczem jest Hg²⁺, który przyjmując elektrony, powoduje utlenienie atomów rtęci do Hg²⁺.

Hg²⁺ - 2 e - 2Hg²’    I I

Hg²⁺ + 2e -» 2Hg°    /■ 1

2    2Hgf — 2Hg²* + 2Hg

Ostatecznie równanie po uzgodnieniu przyjmuje postać:

2Hg₂Cl₂l +4NH₄OH-»2H§NH₂CU +2Hgl +2NH₄Cl + 4H₂0/:2 Hg₂CI₂| + 2NH₄OH HgNHjCll + Hg| + NH₄C! + 2H₂0.

2.8. Ćwiczenia praktyczne

1. Kwasy i zasady

Celem ćwiczenia jest określenie odczynu roztworów kwasów i zasad za pomocą wybranych wskaźników kwasowo-zasadowych.

Odczynniki'.

roztwory rozc. kwasów: HC1, H₂S0₄, HN0₃,

roztwory rozc. zasad: NaOH, KOH, NH₄OH,

wskaźniki: fenoloftaleina, oranż metylowy, papierek uniwersalny.

Szkło laboratoryjne: probówki wirówkowe.

Wykonanie: Do oddzielnych probówek odmierzyć ok. 2 cm³ roztworu badanych kwasu i zasady, do każdej dodać 2-3 krople wybranego wskaźnika. Zaobserwować zabarwienie roztworu kwasu (zasady) w obecności wskaźnika. Na podstawie zakresu wskaźnikowego określić w przybliżeniu pH roztworu. Ćwiczenie powtórzyć dla pozostałych wskaźników. Używając papierka wskaźnikowego określić pH roztworu, porównując zabarwienie papierka z barwną skalą pH (na opakowaniu). Wyniki zanotować w tabeli.

Wskaźnik	Roztwór
	kwas		zasada
	zabarwienie	PH	zabarwienie	PH
Fenoloftaleina
Oranż metylowy
Papierek uniwersalny

Napisać i uzgodnić reakcje dysocjacji badanego kwasu i zasady, podać nazwy powstałych jonów. Określić moc roztworu na podstawie wartości stałej dysocjacji.

2. Reakcja zobojętnienia

Celem ćwiczenia jest przeprowadzenie reakcji zobojętnienia w obecności wybranych wskaźników.