tekst
8

Plagiat Courchnmpsn w „Le Nntionnl” zdemaskował Stahl. wielki przyjaciel państwa Nodicr. Wspomniałem, że do odbitek petersburskich znajdujących się w posiadaniu Bibiiotheąuc Nationale przyklejona jest odręczna notatka. Przytaczam ją poniżej (słowa ujęte w nawias są w oryginale przekreślone):

„Czy nie można przypuszczać, że [hrabia P.) [to No-drera] że to Nodicra miał na myśli Klaproth w 1829 jako osobę fw której rękach), która miała przejrzeć Rękopis zwieziony w Saragossie przed drukiem i w której rękach manuskrypt pozostał. I fezy to nie Nodicr za zgo...] czy nie jest prawdopodobne [że posiadając), że mając w rękach [man...] pracę hrabiego Jana Potockiego postanowił wyciągnąć z niej zysk literacki i pieniężny. W każdym razie dziwne jest bardzo, że uznał za stosowne znehować milczenie podczas skandalicznego procesu Courchampsa, który [dwa słowa wykreślone, nieczytelne) ośmielił się ogłaszać w... dzienn. „La Presse”, w 1841-1842, najpierw pod tytułem Le val fu-neste, a później UHist. de Don Benito d'Almusenar, rzekome wyjątki z niewvdanych pamiętników Caglio-stra, będące po prostu odpisem z Avadora i z Joumźes de la vle d'Alphonse ran Worden.

[Było to]

Le rai funeste było jawną kradzieżą. Nodicr. który zm. dopiero w 1844, mógł dostarczyć sądowi informacji na ten temat, ale nic wspomniał o niczym. On [cztery słowa wykreślone, nieczytelne]."

Egzemplarz ma czerwoną pieczęć i adnotację: „Dar nr 2693." Numer ten odpowiada darowi dokonanemu 6 sierpnia 1889 przez panią Bourgeois, z domu Barbier. Istnieje zatem wszelkie prawdopodobieństwo, że ów oskarżyciel Nodicra to Antoinc Alezandre Barbier,

Autor Dictinnnaire des anonymes, ten Mm, który przy* pisał Aoadora i Dix joumćes Potockiemu.

W roku 1866 w swoich Enigmes et dScouuertes biblio* graphtąues Paul Lacroix wbrew wszelkiej oczywiitołci odmówił Potockiemu ojcostwa powieści. Był przekonany, że Barbier oparł się na fałszywych informacjach i że „szczególne okoliczności” nie pozwoliły Nodierowi upomnieć się o Dix jo urnę es i o Aurrdora. Jeżeli chodzi o niego, to - biorąc pod uwagę styl - nic wahał się w swoim czasie przyznać Nodierowi autorstwa obu książek. Teraz ma dowód, żc się nie mylił:

„A więc słuszne były moje domysły sprzed lat szesnastu 1 Charles Nodier jest istotnie jedynym autorem Aoadora i Dix joumeesz istnieje egzemplarz pisany własną jego ręką, mam go przed sobą... Niechaj przyszły wydawca dzieł zebranych naszego przyjaciela weźmie to pod uwagę.”

Może jednak ów tajemniczy rękopis, o którym Lacroix nie podaje żadnych szczegółów i który dzisiaj świadczyłby przeciwko Nodierowi, nie był wcale pisany jego ręką.

W roku następnym Augustę Ladrague, bibliotekarz hrabiego Uwarowa, zamieścił w „Le Bibliophile Belge” (Bruksela 1867, s. 290-294) artykuł, w którym, opierając się na rosyjskiej bibliografii Storcha i Adelunga (Petersburg 1810), podał opis wydania z roku 1805., figurującego tnm pod numerem 508, gdzie zaznaczono również. że rękopis całości składa się z czterech tomów. Ladrague także wyrażał przypuszczenie, że to Nodier zajmował się wydaniem Aoadora i Dix journśes.

Zagadka pozostaje nie rozwiązana. W każdym razie poważne podejrzenie ciąży nadal na bibliotekarzu Arsenału.

Proces 2 1842 roku miał przynajmniej tę dobrą stronę, że Zwrócił uwagę na dzieło Potockiego. W roku 1855 Washington Irving wprowadził do swego zbioru Wol-