1 (455)

2

Budowanie intrygi

Lektura Poetyki Arystotelesa

Drugi wielki tekst, który dal początek moim poszukiwaniom, to Poetyka Arystotelesa. Są dwa powody tego wyboru.

Zjednej strony w pojęciu budowania intrygi (mythos') znalazłem odwrócenie Augustynowej distentio animi. Augustyn jęczy pod ciężarem egzystencjalnych więzów niezgodności. Arystoteles dostrzega w najdoskonalszym poetyckim działaniu - tworzeniu poezji tragicznej - triumf zgodności nad niezgodnością. Rozumie się samo przez się, że to ja, czytelnik Augustyna i Arystotelesa, ustanawiam zależność między żywym doświadczeniem, w którym niezgodność rozdziera zgodność, a wybitnie słowną działalnością, w której zgodność naprawia niezgodność.

Z kolei pojęcie mimetyzmu (mimesis) utorowało mi drogę do kolejnej problematyki, która obejmuje twórcze naśladownictwo żywego doświadczenia czasowego przez zwrot intrygi. Ten drugi temat jest tak samo trudno odróżnić u Arystotelesa od pierwszego, jak łatwo można u niego pomylić mimetyzm z budowaniem intrygi. Ukaże on swoją całą skalę i zyska samodzielność dopiero w dalszym ciągu tej pracy^{1 2}. Poetyka nie mówi w gruncie rzeczy niczego na temat stosunku między poetycką działalnością a czasowym doświadczeniem. Poetycka działalność nie ma nawet jako taka żadnego wyraźnego czasowego charakteru. Całkowite milczenie Arystotelesa w tej sprawie jest jednak korzystne,

1

   Dalej można zobaczyć, dlaczego właśnie tak to tłumaczymy.

2

   Będziemy się jednak interesowali, aczkolwiek nie przeceniając ich, wszystkim zapisami tekstu Arystotelesa, które sugerują relację odniesienia między tekstem „poety ckinT a rzeczywistym światem „etycznym”.