wstęp str1

Punkcja, nakłucie (łac. punctum ukłucie, pungerc-nakłuć) - jest to wykonane w celach medycznych nakłucie jamy ciała lub narządu jamistego w> celu pobrania i usunięcia wydzieliny (nakłucie diagnostyczne) lub wstrzyknięcia leku (nakłucie lecznicze). Treść wydobyta za pomocą nakłucia to punktat.

Nakłucie, punkcję wykonuje się za pomocą specjalnej igły- typu venflon, połączonej ze strzykawką lub innym urządzeniem pozwalającym na zastosowanie ujemnego ciśnienia, w celu odprowadzenia płynu, pobrania tkanki do badania histopatologicznego, wprowadzenia leków' lub wprowadzenia powietrza kiedy trzeba otworzyć odmę.

Dostępne są gotowe fabrycznie przygotowane zestawy zawierające praktycznie wszystko, co potrzebne jest do wykonania zabiegu.

Przyczynami nakłucia jam ciała są przesięki lub wysięki. Przesiek najczęściej spotyka się w jamie otrzewnej (wodobrzusze) rzadziej w jamach opłucnej i w jamie osierdzia. Wysięk jest następstwem uszkodzenia bariery - ściany jamy-naczynia krwionośne (uszkodzenia mechanizmów transportu w kierunku jamy i z jamy do krwi) doprowadzającym do gromadzenia się płynów (ultrafiltracja zachowana, ale resorpcja upośledzona). Próbki płynów do badania laboratoryjnego uzyskuje się w wyniku nakłuć. Centesis to końcowy człon wyrazów oznaczających nakłucie i zaaspirowanie. Dlatego, np. pobranie płynu z jamy opłucnej to torakocenteza,a z jamy otrzewnej paracenteza.

Punkcja jest zabiegiem inwazyjnym, dlatego jej wykonanie musi być podparte bardzo precyzyjnie określonym celem jaki ten zabieg ma przynieść. Wymogiem jest uzyskanie zgody pacjenta lub osoby prawnie reprezentującej jego interesy. Warunki zewmętrze w jaki wykonywany jest zabieg muszą zapewniać bezpieczeństwo i zmniejszenie bólu do minimum. Zapewnienie bezpieczeństwa pacjenta dotyczy stanu ogólnego pacjenta w trakcie i po zabiegu, zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań. Osoby wykonujące zabieg powinny znać sprzęt używany podczas zabiegu, technikę wykonania z zachowaniem zasad aseptyki i antyseptyki oraz anatomię ciała człowieka w okolicy w której zabieg ma być wykonany. Pielęgniarka obecna podczas wykonywania punkcji/nakłucia odpowiedzialna jest za przygotowanie pacjenta, asystowanie lekarzowi podczas zabiegu, opiekę nad pacjentem w trakcie jego trwania i po zakończeniu. Do zadań pielęgniarki należy przygotowanie sprzętu do badania i postępowanie z nim po badaniu, zabezpieczenie pobranego w czasie zabiegu materiału i przekazanie go do laboratorium.