�egna�ek4

79

%

systemu pcd^ogtcmego, $ twro nauc&inid i wychowami, do organizacji oraz kierunku szkolnictwa i oświaty om do celów nauczaniu i wychowania'⁰ Idea) oderwany od systemu pedagogicznego nic mi ładnej wartości praktycznej, jen pusty Wtóęwy stosunek syMm i ideału powinien być laki. te ideał występuje w rab facwroicKj w stosunku do syrtrotu. a system i koto wypclmo go treścią hadoMeieft ici ic stosunkim ttkahi do cddw nauczania I wychowania. Cdc bet ideału - jak twierdzi Kunert Sóśuicki w Pedajwfce sosad - są puste, dopiero ułnl wypełnia jc trtścą określając osobowość jednostki i merytoryczne tnmade wykształcenia*⁷. Wcal wychowana wspohcintgo człowieka powinien opierać * według $ N*Usko*słacgo ni trach następujących wartościach: w o |. aoicl, odpowiedzialności I Rodności. Zgodnie z takim pofo&m uosobieniem oowtg© ideału wychowania jest „człowiek o wszcchstroo-me rozwiniętej psychice, tmlujący wolność, odznaczający się wysokim poczuciem odpowiedoibroa i smolący godność ludzką, własną i innych"’.

Tik Mflnowroy ideał wychowań wyznacza wykonanie w procesie kszuł-mm amętąągdi odia;

-    „w zabrać wychowania dla wolności dać takie wykształcenie, które « rimrijje un^sł. uczucia i wolę ucznia na aktywne poszukiwanie i zdo>

bywanie wicib> naukowej; uwrażliwi jego psychikę no problemy etyczno* > -moralne om pobudn wolę do twórczego uczestnictwa we współczesnej katanę tatucc

• • zakresie wychowania db odpowiedzialności ukształtowanie . takich dyspozycji, Mm umożliwią uczniowi wzięcie odpowiedzialności za wfesn rozwój p\>vhvc/r,y i fizyczny, a zachowanie i jego skutki wobec tflHjcb bdn oraz a swój stosunek do narodu polskiego i mniejszości środowych, da (snstwa, a nuwet ludzkości;

-    w akrnic lolomui u wychowaniu idei godności ludzkiej wynhnt takich cccii, które pozwolą uznawać i szanować prawo drugiego Mneto do godności"¹

Mml wychowania okroili treść celu niwami i uczenia się, którym jest wy* kuta Utnie Rozuimme wąsko oznacza rezultat nauczania obejmujący rozwój umysłowy criowśeb, i szeroko •* wynik kształcenia, w którym zawiera się rozwój Mchu t charakteru człowieka oraz określany stosunek obu tych skład-MwdoJścbie^{2 3 4 5 6 7}.

brotną rolę w obritouu celów współczesnej edukacji odgrywają wydawane prom UNESCO raporty edukacyjne, i szczególnie Edgara Faure'# Uczył Ą, aby kji (197$) om Jagnom Dełonc i ftlukacju - w niej Jat ukry ty skarb (1998). Z ich ifulr, i tikte z obecnej filozofii edukacyjnej wyniki, te celem współczesnej edukacji powinno być to, „(,..) by wychowany przez szkolę człowiek był bordoej człowieczy".³ Poglądy takie wyrażali jut dawno, tacy wielcy pedagogowie, jak JA Komeński, J.H. Pestatei czy 1. Dcwey (każdy w swojej epoce), którzy - proponując kształtowanie człowieka pełnego r podkreślali, te powinno ono obejmować przyswojenie wszystkiego, co ludzkie.

Interesujące poglądy na temat roli współczesnej edukacji wyraża) Bogdan Suchodolski w swej ostatniej; (nie opublikowanej a życia) książce pt. Edukacja permanentna. Rozdroża t nadzieje (2003). Uważał on, te współczesna edukacja nie może być oparta wyłącznie na koncepcji życia rozumianego jako środek do sukcesu, do urządzenia się w świecie zewnętrznym, ale przede wszystkim na tyciu opartym na koncepcji istnienia⁷ „Człowiek współczesny na ogół posiada względną wiedzę o tym, jak uczestniczyć w budowaniu cywilizacji, ale me potrafi w niej żyć, a zwłaszcza me wic jak żyć. aby być szczęśliwym*⁷ Szczęście człowieka polep z kolei mc tylko na tym, „(...) by służyć cywilizacji i przyczyniać się do jej rozwoju, ale także i na tym. by umieć w niej żyć"¹. Do takiego życia powinna przygotować współczesna edukacja, która ma charakter permanentny.

Przez edukację permanentną B. Suchodolski rozumiał mc tylko kształcenie uzupełniające i doskonalenie zawodowe, ale także przygotowanie do J ) życia społecznego i kulturalnego, do społecznego współżycia, do podnoszenia jakości własnej egzystencji"*. Stanowiła ona dla niego rodzaj swoistego systemu integrującego działalność pedagogiczną na wszystkich etapach rozwoju człowieka: rodzina, przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoła średnia i wyższa oraz praca zawodowi.

Współczesna edukacja - zdaniem B. Suchodolskiego - powinna być realizowana w dwóch wymiarach: jako kształcenie instrumentalne i kształcenie bezinteresowne.

Celem kształcenia łosim men talu eg o powinno być przygotowanie do zawodu, do pełnienia określonych ról społecznych, do osiągnięcia społecznego prestiżu, a niekiedy i władzy nad innymi ludźmi*. Natomiast kształcenie bezinteresowne mc powinno służyć niczemu innemu, jak tylko samemu sobie, to znaczy rozwojowi istoty ludzkiej⁷. Podkreśla jednocześnie, te .aktywność realizowana przez człowieka w sposób spontaniczny i całkowicie swobodny przynosi lepsze wyniki w zakresie zdobytych kompetencji ml działania kierowane wyłącznie zasadą umiejętności"¹.

1

Ibidem, 1.30.

¹ Ibidem, i. 34.

⁴ Ibidem,». 32.

2

Mmli

.rp.cir II

3

Mbw 141

4

¹ W. GońtmwdB, Wspólatm dytmafy *)xkmw. op. ril,v J|,

^łW SucSodo&i, pomwUu &w/ra:a i To*io>y*o Woł*] Wutcfc* Polłfckf, Wwm 200), s. 31.

5

Ibidem, s. 52

6

⁴ Ibidem

7

* Ibidem. 1121.