- poznawanie obiektów, lodu, zwierząt, szaty roślinnej, krajobrazów, zabyt. ków histaiyożnych, pomników przyrody, zjawisk i procesów przyrodni, czych, ekologicznych, zakładów pracy ifp.
- pogłębianie I nfrńalanie wcześniej poznanej wiedzy;
wyzwalanie przeżyć emocjonalnych, służących kształtowaniu odpowjcd-mch postaw I zachowań, a także niektórych cech charakteru (np. w czasie zwiedzania muzeów, galerii, wystaw ifp.);
wiąjjałc wiedzy teoretycznej z praktyką, wskazywanie na jej użyteczność w różnych dziedzinach życia (np. w czasie wycieczek na targi przemysłowi czy spożywcze);
- zwiększenie zainteresowania uczniów (studentów) daną problematyką itp. Ponadto, chociaż me zakłada się tego jako celu. który należy osiągnąć w czasie wy.
cieczki. to jednak służą one lepszemu poznaniu uczniów, integracji klasy (grupy) itp, Niektóre wycieczki, oprócz celów dydaktycznych, mogą w pewnym stopniu spełniać również cele rekreacyjne, ale zawsze powinny one mieć drugorzędne Buczenie. Tak więc zasadniczym celem wycieczki jest realizacja zadań dydaktycznych, ale dodatkowo umożliwia ona realizację niektórych zadań wychowawczych, a nawet rekreacyjnych.
Wycieczka może zajmować różne miejsca w procesie kształcenia. Może być organizowana:
• przed opracowaniem nowego moterialu. Jej celem jest wówczas zbieranie odpowiednich materiałów i spostrzeżeń, które w czasie zajęć teoretycznych zostaną uporządkowane i odpowiednio opracowane;
• w trakcie opracowania odpowiedniej tematyki. Celem takiej wycieczki jest przede wszystkim upoglądowienie przekazywanych treści;
• po opracowania (przerobieniu) odpowiedniej partii materiału programowego i sprowadza się wiedy głównie do swoistej weryfikacji teom z praktyką Ponadto celem takiej wycieczki może być również powtórzenie i podsumowanie wiadomości.
Wycieczka spełni stawiane przed nią cele jednak tylko wtedy, kiedy będzie dobrze przygotowana. Przede wszystkim należy dokładnie określić cel (cele) wycieczki i opracować jej scenariusz, który powinien m,in. obejmować:
- przebieg wycieczki w czasie;
- trasÄ™ wycieczki;
- zadania dla poszczególnych uczestników wycieczki;
- obiekty stanowiÄ…ce pradmioi zwiedzania.
- ezai na wprowadzenie w istotę obserwowanych obiektów;
- czas na pytania zc strony uczestników i odpowiedzi kompetentnych u* chowów.
Każda wycieczka powinna kończyć się odpowiednim podsumowaniem, w czasie którego nauczyciel sprawdza wykonanie postawionych uczniom zadań, omawia wstępne wyniki wycieczki, określa stopień realizacji założonych celów itp. Dokła* te opracowanie zebranych materiałów, ich uogólnienie i utrwalenie powinno mieć
miejsce w ramach pracy domowej lub na kolejnych lekcjach. Małe ono przybrać postać wypracowania (referatu), wykonanie albumu, zielnika lub irmyeh prac •
Wycieczkę można zaliczyć do tzw. zloftoaycla form kształcenia, plyz mo« ona obejmować również pokaz czy wykład, które mogą stanowić samodzielna formą edukacyjny. W czasie wycieczki nauczyciel może udzielać itosownych objaśnień, wzywać uczniów do odpowiedzi, a może także sam udzielać odpowiedzi na pytania stawione przez uczniów. Musi przy tym liczyć si< z tym. ze uczniowie mogą pytać o co* więcej niż tylko o to. co bezpośrednio wynika z celu wycieczki. Mogą nasuwać się im różne wątpliwości, których wyjaśnienie przez nauczyciela przyczyni się do wzbogacenia ich wiedzy nic tylko związanej z danym przedmiotem nauczania, ale takie wiedzy z innych przedmiotów lub nawet wychodzącej poza program kształcenia.
Swoistą odmianą wycieczki jest podróż studyjna, która może być stosowana w kształceniu studentów. Może ona mieć charakter historyczny, geograficzny bądź inny. Ich celem może być umiejscowienie wydarzeó historycznych w terenie, poznanie właściwości geograficznych terenu, poznanie warunków życia ludzkości określonego regionu, kultury ludowej itp.
7.3.0. Obozy
Bardzo atrakcyjną dla młodzieży formą kształcenia są obozy Mogą być one organizowane zarówno dla uczniów szkół ponadpodstawowych, jak t dla studentów. Nułcżą do lak zwanych pozaszkolnych form kształcenia Mogą to bsć np :
• obozy sportowe (głównie dla uczniów szkól mistrzostwa sportowego, ale nic tylko);
• obozy turystyczno-krajoznawcze;
• obozy (rajdy) wędrowne;
• obozy harcerskie;
• obozy naukowe (głównie dla studentów);
• plenery;
• szybowcowe, spadochronowe itp. (głównie dla uczniów ogólnokształcących o profilu wojskowym);
• obozy przysposobienia obronnego (dla uczniów realizujących zajęcia I przysposobienia obronnego oraz dla studentów kierunku edukacja obronna) itp.
Celem tych obozów może być:
• poznawanie dziedzictwa kulturowego danego region*® «tp.|
• pogłębienie i poszerzenie wiedzy (np. obozy turystyczno-krajoznawcze czy naukowe);
• kształtowanie i doskonalenie wcześniej nabytych umiejętności I nawyka* (np: obozy przysposobienia obronnego);
• doskonalenie umiejętności badawczych (np. obozy naukowe);!
• rozwój zainteresowań uczniów J studentów;