ŁŚ8

178

Zalana luzu łożyskowego jest wywołana przez:

• przyrost średnicy czopa pod wpływea nagrzania

ńd - e_c d it_c    (2.188)

(j_c - współczynnik rozszerzalności cieplnej aatariału czopa, przyrost tcaperatury czopa At_c • t, - t_Q; t_? - temperatura łożyska (oleju), t_Q - temperatura otoczenia);

- zmianę średnicy otworu łożyeka, na którę wpływa:    przyrost gruboś

ci ścianki panwi Ag oraz przyrost średnicy wewnętrznej korpusu łożys-

^k* ^L °kw*

Przyrost grubości ścianki można wyliczyć z wzoru:

& g * P _p 9 At_p    (2.189)

(bp - współczynnik rozszerzalności cieplnej materiału panwi, g - grubość panwi, Atp - przyroot temperatury panwi).

Ola panwi wylanych cienkę warstwę stopu łożyskowego można w przybliżeniu przyjmować pj~3_p* ^w dokładniejszych obliczeniach, szczególnie wtedy, gdy 2 j różni 6ię znacznie od p_p - trzeba współczynnik rozszerzalności cieplnej dla takich panewek wyliczyć z wzoru:

(2.190)

(indeksy oznaczaję:    P - podłoże, zwykle stelowe; ł - materiał łożysko

wy, wylanie; p - panew).

Zwiększanie średnicy wewnętrznej korpusu łożyska można wyliczyć z wzoru:

0

kw

k ^Dkw

(?.I9l)

(fq - współczynnik zależny od grubości ścianki korpusu - tablica XXIX, - współczynnik rozszerzalności cieplnej materiału korpusu, A-- przyrost temperatury korpusu).

Z wzorów (2.188) do (2.19l) można wyliczyć przyrost luzu średnicowego j

J L - d ♦ 2 ' g - 0^ ,	(2.192)
♦ ^2- p « ^1 Xp “ ^fq k °kw ^rk *	(2.193)

3eśll przewodność cieplna materiału panwi Jest większa lub równa przewodności cieplnej materiału czopa, to można w przybliżeniu przyjęć:

A t

/ t,

t .

(2.394)

Tablica XXIX

Współczynnik korekcyjny f do obliczania zalany średnicy wewnętrznej korpusu łożyska ślizgowego

Rodzaj korpusu		f q
1 masywny	0,1-0.3	0
grubościenny	' 0,3-0,5	0.5
cienkościenny	0.5-0.7	0,8
bardzo clankośelenny	0.7-0,8	1

D_kw - średnica otworu w korpusie (pod panew), □_kz - średnica zawnętrzna korpusu.

Jeśli jednak panew Jest wykonana z materiału o małej przewodności cieplnej, to działa ona Jako izolator 1 między czopea a korpusem wystę-pi znaczna różnice temperatur.

Oo obliczania luzu aontaiowego potrzebny jest wstępny dobór materiałów czopa, panwi 1 korpusu (informacje o materiałach łożyskowych - pkt 2.5.2.9) oraz koncepcja budowy łożyska (rodzaj panwi, korpusu, wstępne wymiary). Wymaga to oczywiście - jak zawsze podczas konstruowania -równoległego szkicowego zapisu konstrukcji.

Na rysunku 99 pokazano schematycznie zmiany luzu pod wpływem ciepła.

Rys.99. Zmiana luzu w łożysku poprzecznym pod wpływem ciepła