0002501

46

Ubrania podobne chronią nas tylko z powodzeniem od deszczu, przysparzają jednak zato wilgoci w ubraniu, ponieważ przeszkadzają swobodnemu parowaniu skóry. Skutkiem tego płaszczy ochronnych używamy od deszczu tylko w porze chłodnej lub przy silnym wietrze, natomiast latem podczas gorąca lub cichego powietrza nie są one wcale noszone.

Muszę tu jeszcze zwrócić uwagę czytelnika na powinowactwo różnych materyałów ubraniowych względem wody. Są to znów odrębne cechy, które bardzo wiele wpływają d własności materyałów.

Wszystkie materyały, jakich zwykle używamy na odzież, są wodochłonne (hygroskopijne), to znaczy: zabierają z powietrza pewną ilość wilgoci. Własność ta, którą różne materyały posiadają w rozmaitym stopniu, wzrasta w miarę zniżania się ciepłoty powietrza, tak, że przy 0° pochłanianie wody przez materyał jest obfitsze, niż przy wyższej temperaturze. Oczywiście, że i ilość wilgoci, zawartej w powietrzu, również odgrywa .tu ważną rolę; ciało, obdarzone własnościami wodochłonnemi, przy 20° wyżej zera, gdy powietrze przesycone jest parą wodną, zabiera znacznie więcej wilgoci niż wtedy, kiedy powietrze jest względnie suche.

Badania, jakie w tym kierunku dotąd poczyniono, wogóle są bardzo skąpe; ja ze swej strony poczyniłem niektóre próby, aby się o tyle o ile przekonać, z jakiemi wielkościami mamy tu do czynienia. Liczby, jakie otrzymałem, były wyższe niż sądziłem. Do prób brałem zwykle równej wielkości kawały płótna lnianego i flaneli. Płótno było przedstawicielem materyałów roślinnego, flanela—zwierzęcego pochodzenia. Obydwa kawałki zostały wysuszone w piecyku przy 100° C., tak, aby utraciły wszystką pochłoniętą wodę, a następnie włożone, każdy do osobnego, szczelnego pudełka blaszanego, i razem z tern zważone. Waga samych pudełek była już naprzód określona.

Badane materyały wystawiałem następnie na działanie powietrza przy rozmaicie miarkowanej ciepłocie, poczem wkładałem je napowrót do pudełek i ważyłem ponownie. W ten sposób można było śledzić ilość wilgoci, pochłoniętej przez płótno i flanelę w rozmaitych warunkach. Następująca tabelka wyjaśni to bliżej. Przytoczone w niej cyfry obliczone zostały na 1,000 części Wagowych płótna lub wełny przy rozmaitej ciepłocie, w różnych lokalach i w ciągu dłuższego lub krótszego czasu trwania próby.

porządkowy |	Rodzaj lokalu	Ciepłota	Czas trwania próby		Ilość pochłoniętej wody w 1000 gramach piótna | flaneli
1	piwnica	3,1«C	12	godzin	77	157
2	audytoryum	1,2	12	55	74	143
3	pokój	19,0	12	55	41	75
4	pracownia chemiczna	12,2	12	55	63	105
5	piwnica	4,4	12	55	111	175
6	audytoryum	4,5	4	55	93	160
7	55	4,5	3	55	91	148
8	55	5,5	15	55	85	146
9	pokój	21,0	10	minut	73	113
10	55	21,0	10	55	52	96
11	55	21,5	10	55	45	87
12	55	21,5	10	55	43	82
13	55	20,5	15	55	42	78
14	55	20,0	15	55	42	77
15	55	19,0	30	55	41	75
16	55	17,0	1 godzina		43	76
17	55	16,5	2	55	45	77
18	55	15,5		—	46	78